Si4735 ile bir başka AM-SSB-FM radyo

(Son güncelleme 2 Ocak 2022)

Si4735 tümdevresi SiLABS Tarafından üretilmiş bir DSP alıcı tümdevresi. (Artık Si473X serisi tümdevrelere SiLABS, adresinden değil  SYYWORKS adresinden ulaşabiliyorsunuz. SiLABS ya tümdevre üretim kısmını bu yeni isimle sürdürecek ya da devretti.)

TECSUN, Grundig radyolarında bu çipleri kullanıyormuş. ( Bu arada, KOÇ HOLDİNG'in sâhibi olduğu Grundig, Almanya'da sattığı radyoları Türkiye'de satmıyor! E, Türk Firması ya...(*))

SiLABS'ın radyo tümdevresi yelpazesi oldukça geniş. Bu ailenin en gelişmiş üyelerinden Si4735-D60 (D60 geliştirme sürümünü gösteriyor) SSB çözme özelliğine de sâhip. SiLABS ticarî üreticilere sağladığı bu bilgiyi normal kullanıcılardan saklarken, Vadim Afonkin adlı birisi bu kodları çözüp internette yayınlıyor. Bundan sonra biz fâniler de Si4735-D60 çipini SSB dinlemek üzere kullanabiliyoruz.

Si4735 için PU2CLR çağrı işaretli Ricardo Lima Caratti bir Arduino kütüphanesi yayınlıyor ve çeşitli uygulama örnekleri veriyor sayfasında.  Bunların içinde TFT ekranlı olanlar, 0,96 inch'lik OLED ekranlı olanlar, karakter LCD'li olanlar var. 

Si4735 tümdevresi etrafına kurulmuş bir radyonun yapımını daha önce sizlerle paylaşmıştım. TFT ekranlı bu radyoda, SSB-AM kip değiştirme,   band genişliği fitresi ayarlama ve bandları belirleme için 3 adet tuş ile bir encoder ve bir ses ayar potu bulunuyordu. Oysa, Si4735 için yazılan kütüphaneler ile daha fazla işler yapmak da mümkün. PU2CLR çağrı işâretli radyo amatörünün hazırladığı kütüphane ve örnek yazılım ile otomatik kazanç kontrolünü açıp kapama, SSB kipinde bir BFO'yu devreye sokma, ses ayârını tuşlarla yapma gibi ek işlevler de var.

TFT ekranlı radyonun görsel olarak güzel görünmesi yanında bir dezavantajı var: Küçük yazıları okuma zorluğu. Hele benim gibi belli bir yaşın üzerindeyseniz bu zorluk kendini o kadar çok gösteriyor ki... Dolayısıyla, rahat görme imkânı sağlaması ve görece kolay ve ucuz temin edilmesi açısından ben LCD ekranlı olanı tercih ettim. Orijinal yazılımı https://github.com/pu2clr/SI4735/tree/master/examples/SI47XX_02_LCD_20x4_I2C/SI473X_04_ALL_IN_ONE adresinde bulabilirsiniz. Ben, yazılımda bâzı ilâveler ve değişiklikler yaptım. Radyo, taşınabilir olacağı için, iki adet Li Ion pille beslenecek ve pilin gerilimi de her an ekrandan görülebilecek.

Haydi bismillah.

Amatörler için en önemli hususlardan birisi yaptığı devreyi/cihazı kutulamaktır. Devreyi yaparsınız, sonra bir kutuya yerleştirmeye çalışırsınız. Ya devre kartı kutuya büyük gelir, ya devreyi vidalamak için ekstra delikler açarsınız, ya da benzeri bir başka problemle karşı karşıya kalırsınız. Bu yüzden, şimdilerde ben bir devre yapmayı düşündüğümde önce kutuyu seçiyorum ve devrenin baskı devresini bu kutuya göre tasarlıyorum. Bu proje için Altınkaya firmasının PR-224 kodlu kutusunu kullanmaya karar verdim. 

Alıcıda kullanılacak malzemeler:

PR-224 Altınkaya plastik proje kutusu

Si4735 (modül üzerine monte edilmiş olarak)

3v 8MHz'lik Arduino pro mini

LM386 ses frekans kuvvetlendirici tümdevresi

LD1117-3.3 3,3v'uk gerilim regülatörü (TO220 kılıfta)

Basmalı tuş (8 adet)

Rotary encoder (1 adet)

470uF-16v elektrolitik kondansatör 

220uF-16v elektrolitik kondansatör 

1N4148 diyot (2 adet)

1206 kılıfta SMD direnç:

10 ohm

4k7 (2 adet)

10k

3k3

1206 kılıfta SMD kondansatör:

47nF

33pF

18pF

1uF

470nF

100nF (2 adet)

10uF, 6,3v SMD tantal kondansatör (1808 kılıfta)

SMD bobin:

180nH

4,7 uH 

Gösterge:

Si4735 tümdevresi 3,3v ile çalışmaktadır. Dolayısıyla, devrede kullanılan işlemcinin (yâni Arduino'nun) işâret seviyesinin buna uygun olabilmesi için 3,3v'luk Arduino Pro Mini kullanılmıştır. Gösterge olarak kullanılan alelâde LCD'ler 5v ile çalışır. Dolayısı ile Arduino ile LCD'nin i2c devresi arasına bir seviye uyarlayıcı yerleştirmek iktiza etmektedir.

Bir deneme yaparak, standart LCD'yi 3,3v'ta çalıştırmanın mümkün olup olmadığını görmek istedim. Çalıştı! Ama, mavi-beyaz LCD'nin kontrastı bu seviyede çok düşüktü. Bu yüzden sarı-yeşil arka ışıklı bir LCD kullandım. Sonuç gâyet tatminkâr.

Eski radyolardan çıkma orta dalga ferrit anten bobini (ferriti ile birlikte)

Maksimum uzunluğu 56cm. olan teleskopik anten

2 adet seri bağlanmış LiIon pil (koruma devresi ile birlikte)

Radyonun şeması

Bu kutuya yerleştirmek üzere L şeklinde bir PCB tasarladım.

Rotary encoder ile tuşlar PCB'ye lehim yüzünden lehimlenecek. Si4735 daha önceden hazırladığım modül ile devreye takılacak.

PCB

PCB'ye elemanların yerleştirilişi - lehim yüzü

PCB'ye elemanların yerleştirilişi - eleman yüzü yüzü

Si4735 modülü

PR-224 kutusunun hazırlanışı

PR-224 kutusunun hazırlanışı

Alıcının ekranı

22 Aralık 2021

Alıcının taşınabilir olmasını istiyorum. LM386'lı bir ses frekansı güç kuvvetlendiricisi kullanacağımdan,  devreyi seri bağlanmış iki adet Li Ion pil ile beslemek istiyorum. Pil geriliminin ekranda görülmesi iyi olacağından, pil gerilimini ölçmek için yazılıma bir rutin ilave ettim ve ekranda gösterilmesini sağladım.

PU2CLR'nin tasarımında olmayan ögelerin gösterilmesi ve  göstergenin kapasite sınırları sebebiyle, bâzı ibareleri kısaltmayı, bâzılarını da simge ile göstermek istiyorum. Bu simgeler şunlar:

 Frekans adımı 

 Sinyal seviyesi

 Ses seviyesi

 Pil gerilimi

 Sinyal gürültü oranı

Sayfanın üst tarafındaki resimlerle alt tarafındaki resimler arasında fark görüyorsanız, alttaki resimleri esas alın. Zira, zaman içinde tasarımda değişiklikler yapılmaktadır. Tasarımdaki ekleme / çıkarma / değiştirme işlemleri bittiğinde, devre https://qsl.net/ta2ei adresinde yayımlanacaktır.

1 Ocak 2022

Orijinal yazılımdaki radyo bandlarını değiştirdim. Zira, yayın ve amatör bandlardan bâzılarının alt ve üst frekans sınırları istediğim gibi olmadığı gibi  bâzı bandlar da öntanımlı değildi. Gerçekten, orijinal yazılımda FM yayın, Uzun dalga (LW), orta dalga (MW), 160m, 80m, 60m, 49m, 40m, 31m, 30m, 25m, 22m, 20m, 19m, 17m, 16m, 15m, 12m, CB bandı ve 10m olmak üzere 20 öntanımlı band varken, bu bandlara 630m, 120m, 90m, 75m, 60m amatör, 49m, 41m, 30m amatör, 17m amatör, 15m amatör ve 150kHz - 29999 kHz'i kapsayan bütün bandlar ilave edilmiş ve öntanımlı band sayısı 27'ye yükseltilmiştir.

Ayrıca, band isimleri ekranda gösterilmiştir. Amatör bandlarda band isminin başına H harfi getirilmiştir.

Orta dalga bandında 10kHz olan frekans adımları 9kHz öntanımlı hâle getirilmiştir.

150kHz - 29999 kHz aralığında frekans adımları 1, 5, 9 ve 100 kHz olarak belirlenmiştir.

Radyo, FM kipinde son derece başarılı. 

AM kipine gelince; bir radyonun alışı anten ile doğrudan ilgilidir. Kısa dalga bantları için Silabs firması azamî uzunluğu 56cm. olan bir teleskopik anten öneriyor. Bu kadarcık bir antenle kısa dalga yayınları propogasyonun durumuna göre oldukça iyi alınabiliyor. Uzun ve orta dalga için ferrit anten kullanmak en bilinen çözüm. Eski radyolardan çıkan ve üzerinde LW ve MW bobinleri olan ferrit çubuklarını bunun için kullanabilirsiniz. Anten bobininin endüktansı 180uH ilâ 450uH arasında olmalıdır. Bu yüzden LW anten bobinini değil daha az sarımlı olan MW anten bobinini kullanabilirsiniz.

Ferrit çubuğu, gürültü kaynaklarından mümkün olduğunca uzağa yerleştirin. 

AM için loop anten de kullanabilirsiniz. Ancak, gerekli endüktans ayarlamalarına uymak şartıyla.

Bu konuda geniş bilgiyi Silabs'ın (Skyworks) AN383 Si47XX ANTENNA, SCHEMATIC, LAYOUT, AND DESIGN GUIDELINES adlı uygulama notunda bulabilirsiniz.

---

(*)

Grundig firmasının Türkçe internet sayfasının RADYO bölümünde ( https://www.grundig.com.tr/radyo/ ) "BU KATEGORİDE ÜRÜN BULUNMAMAKTADIR." diyor.

Oysa Grundig'in Almanca sayfasında RADYOLAR bölümünde ( https://www.grundig.com/de-de/audio/radios/alle )ONLARCA radyo modeli var..

GRUNDIG şirketinin internet sayfasında https://www.grundig.com/de-de/ueber-grundig/unternehmen/unternehmen adresinde şunlar yazıyor:

Die Wurzeln der Grundig Intermedia GmbH liegen im 1946 gegründeten deutschen Traditionsunternehmen Grundig AG, das mit Radios und Fernsehern Weltruhm erlangt hat. 2007 wurde Grundig Intermedia GmbH Teil von Arçelik A.S., einem der führenden Unternehmen innerhalb der international tätigen Koç-Gruppe. Seit 2021 bietet sie unter dem Dach der Beko Grundig Deutschland GmbH rund 500 Produkte für jeden Raum des modernen Zuhauses.

( GOOGLE tercümesi: Grundig Intermedia GmbH'nin kökleri, 1946 yılında kurulan ve radyo ve televizyonlarla dünya çapında ün kazanmış olan geleneksel Alman şirketi Grundig AG'ye dayanmaktadır. Grundig Intermedia GmbH, 2007 yılında uluslararası alanda faaliyet gösteren Koç Topluluğu'nun önde gelen şirketlerinden Arçelik A.Ş.'nin bünyesine katılmıştır. 2021 yılından bu yana Beko Grundig Deutschland GmbH çatısı altında modern evdeki her oda için yaklaşık 500 ürün sunuyor.)