26 Aralık 2020 Cumartesi

Yarım asırlık bir radyo: Standard SR-F408L

 1974 ilâ 1978 Ankara'da yatılı olarak öğrenim gördüğüm yıllar. Rahmetli Babamdan bir radyo istemiştim; o yıllarda radyo büyükçe bir şeydi. Bulunabilen en küçük radyo ise STANDARD markalı aşağıda resmi görülen radyo idi. (Bu radyonun model numarasının SR-F408L olduğunu Antika Radyo adlı Facebook sitesinden öğrendim.  Görmenizi tavsiye ederim.) Babam da bu radyodan almıştı bana. Ne oldu, ne yaptım aradan geçen bunca yıldan sonra hatırlamıyorum. Ama "sayısal radyo"lar çağında nostaljik bir depreşmeyle bu radyodan bulup restore etmeye karar verdim.


(Resim, Antika Radyo adlı facebook sayfasından alınmıştır.)

Buldum da, üç gün sonra alıyorum. Gençliğimin radyosuyla olan maceramı burada yazacağım.

Bu radyo, uzun dalga (LW) ve orta dalga (MW) bandlarında çalışırdı. O yıllarda Ankara Radyosu uzun dalgadan (189 veya 198 kHz'den) yayın yapardı. Daha sonra uzun dalga yayınları ikiye çıkmıştı. Birisi Etimesgut'tan yayın yapardı, diğeri ise Ankara'nın birazcık dışında bir yerden. Ayrıca orta dalgadan TRT3 yayınları yapılırdı.(Radyo yayınlarının tarihçesi hakkında ayrıntılı veriyi TRT'nin "Kilometre Taşları" adlı sayfasından öğrenmek mümkün.) En son TRT Erzurum Radyosu uzun dalgadan yayın yapıyordu; hâlâ aktif mi bilemiyorum. Bunun hâricinde artık uzun dalga radyo yayınlarımız yok. Bu konuda TRT Kurumu'ndan birkaç yıl önce aldığım bilgi, uzun ve orta dalga radyolarının malzeme ve işletme mâliyetinin yüksek olduğu yönündeydi. Ben, uzun ve orta dalga radyo yayınlarının stratejik bir yönü olduğunu düşünenlerdenim. Nitekim, Rusya, Almanya, İngiltere, Fransa hâlâ bu "pahalı" yayınları sürdürüyorlar.

30 Aralık 2020

Standard radyoma "kavuştum". 40 yıl sonra kavuşan iki dost gibiydik. Dile kolay tam 42 yıl geçmiş üstünden... Artık ne uzun dalgada ne de orta dagada dinleyebileceğim Türkçe yayın yok. Ama ne gam!

Aldığım radyo şaşırtıcı derecede temizdi! İki pil takınca da hemen çalıştı. 



18 Ocak 2021

Bu arada, internette bir Standart SR-F408L ilanı daha gördüm. Onu da aldım. Yukarıdaki mâvi kadar kozmetiği iyi değilse de, şaşırtıcı bir şekilde daha hassas!

Alıcı-verici cihazlar bir yana, PLL'li, DSP'li alıcılarım oldu; ama ilginçtir ki, hiç birisinin LW ve MW alışı bu küçük Standart SR-F408L kadar iyi değil! Altı üstü birkaç transistörlü, tek çevrimli süperheterodin bu SR-F408L radyolar şaşırtıcı derecede iyi bir hassasiyete sâhipler.

Sony ICF-SW7600GR, Sony ICF-SW30, Sony ICF-S10MK2, Si4735'li DSP'li alıcı.. Bu küçük canavar, oblarla rahatça boy ölçüşebililiyor.



14 Aralık 2020 Pazartesi

QRP Labs QCX-Mini

 QRP Labs'ın ürettiği QCX-Mini kiti elime geçti.

QCX-mini (Resim, QRP Labs sayfasından alınmıştır)


Sayısal haberleşme ile ilgili birçok yazı kaleme alsam da, klâsik haberleşmenin yeri bambaşkadır. Arada internet gibi bir "uzatma" aracı olmaksızın işaretinizin doğrudan karşıya ulaşması ve karşının işaretini almanızın keyfi büyüktür.

Klâsik haberleşme içinde ise ilk ve -bu anlamda en ilkel-haberleşme şekli olan CW'nin yeri apayrıdır. Bütün gelişmelere rağmen CW yerini hep korumuştur ve zannediyorum hep de koruyacaktır.

A sınıfı lisans almak için mors çalıştığımız günlerin üzerinden çok seneler geçti. Kendimi tanıyorum, benim öğrenmemi "ihtiyaç" belirler. O yüzden de lisans aldıktan sonra morsa hiç dönüp bakmadık tabi. Victory'nin V sinden, "cicicavit"in F sinden ce CQ'dan başka pek birşey kalmadı.

İnsanın yaşı ilerledikçe eskiye bir özlem başlıyor. Ondan mıdır nedir QRP Labs'ın ürettiği bu CW alıcı-vericileri bende yeniden CW haberleşme arzusu doğurdu. Hanımın "nedir bu dıdıt" diyemeyeceği zamanlarda morsa çalışıyorum.

Bir yandan da QCX-mini cihazımı monte edeceğim.

Bir gece boyu çalıştım ve QCX-mini'yi monte ettim.



Montajdan sonra bir kaç ayar problemiyle karşılaştım. Sağolsun Hans bu konuda da yardıma koştu. Cihazı kendisine gönderdikten 10 gün kadar sonra cihaz ayarlanmış olarak elime geçti.
95 x 64 x 25 mm ebadındaki QCX-Mini oldukça kaliteli bir alüminyum kutuya sâhip. 
Alış hassasiyetine gelince; şu kadar mikrovolt gibi teknik bir miktarlandırma yerine "işittiğimi" belirtmek istiyorum. Daha önce WPRS çalışmalarında da kullandığım portatif vertikal 14 MHz antenimi balkona kurdum. İşte sonuç. Dinleyerek kendiniz karar verin.


9 Aralık 2020 Çarşamba

ISS (Uluslararası Uzay İstasyonu) ile telsiz bağlantısı

 


 9 Aralık 2020 günü, TAMSAT'ın  (Amatör Uydu Teknolojileri Derneği) teknik altyapısı ve desteği ile ISS ile canlı telsiz bağlantısı kuruldu. Aynı zamanda amatör telsizci olan Tarım ve Orman Bakanlı Bekir Pakdemirli ISS'de görevli astronot ile bir görüşme gerçekleştirdi. Ardından öğrenciler astronota çeşitli sorular sordular. Görüşme, Bekir Pakdemirli'nin instagram hesabından da canlı olarak yayınlandı. Aşağıda bu konuda çıkan bir gazete haberi var.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli "Bu telsiz görüşmesi, uzay istasyonu ülkemiz üzerinden geçerken kendi kurduğumuz ekipmanlarla gerçekleşti. Bu görüşme, ilk kez bir kamu kurumu tarafından organize edildi" dedi.

Türkiye'den ilk defa doğrudan Uluslararası Uzay İstasyonu astronotları ile telsiz görüşmesi gerçekleştirildi. Görüşmeyi öğrencilerle birlikte yapan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, "Bu telsiz görüşmesi, uzay istasyonu ülkemiz üzerinden geçerken kendi kurduğumuz ekipmanlarla gerçekleşti. Bu görüşme, ilk kez bir kamu kurumu tarafından organize edildi." dedi.

Pakdemirli ve Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un katılımıyla Meteoroloji Genel Müdürlüğünce düzenlenen programda, Uluslararası Uzay İstasyonu astronotları ile doğrudan temasla telsiz görüşmesi yapıldı.

İstasyonda görevli astronot Victor Glover ile gerçekleştirilen görüşmeyi, Bakan Pakdemirli ve öğrenciler yaptı.

Pakdemirli, görüşme öncesinde yaptığı konuşmada, uzayın öteden beri insanoğlunun en büyük merakı ve hedefi olduğunu, bu kapsamda çok sayıda çalışma yapıldığını belirtti.

Ülkelerin, bilimsel araştırmalarda ilerleme kaydetmek ve diğer ülkelere karşı da stratejik üstünlük sağlamak amacıyla uzay çalışmalarına hız vermeye başladığını dile getiren Pakdemirli, "Biz de aynı stratejik hedefler doğrultusunda ilk uydu BİLSAT'ı 2003'te, ilk milli uydumuz RASAT'ı da 2011'de yörüngeye yerleştirdik. Ayrıca 2018'de rekabetçi bir uzay ve havacılık sanayinin geliştirilmesi maksadıyla ülkemizde Türkiye Uzay Ajansı kuruldu." dedi.

Pakdemirli, Bakanlık olarak uzay teknolojilerini özellikle meteoroloji alanında yaygın olarak kullandıklarını ifade etti.

Bugüne kadar uzaya 100'den fazla meteorolojik uydu fırlatıldığını belirten Pakdemirli, bu uydularla hem atmosfer ve hava tahmini yapıldığını hem de tarım, turizm, iklim, enerji, orman yangını gibi birçok alanda çok önemli veriler sağlandığını söyledi.

"TOGG'A METEOROLOJİK VERİLERİN ENTEGRASYONU KONUSUNDA ÇALIŞMA BAŞLATTIK"

Pakdemirli, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün de 7 gün 24 saat tarım, havacılık, savunma, ulaştırma ve turizm gibi sektörlere tahmin, uyarı ve veri hizmeti sağlayan köklü ve stratejik bir kurum olduğunu dile getirerek şöyle devam etti:

"Son 2,5 yılda da anlık hava durumu bilgi ve tahminlerinin, daha hızlı sunulması için ülke genelinde 170 Meteoroloji Gözlem Sistemi kurduk. Böylece hava tahmin tutarlılığını yüzde 90'ların üzerine çıkardık. Antalya'da Alçak Seviye Rüzgar Kırılımı Uyarı Sistemi'ni kurduk. 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne meteoroloji personelimizi dahil ederek, Antarktika'da Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu'nun kurulmasını sağladık. Yine bir başka güzel haber, yerli otomobilimiz TOGG'a meteorolojik verilerin entegrasyonu konusunda önemli bir çalışma başlattık."

"YERYÜZÜNDEN 400 KİLOMETRE YÜKSEKLİKTE"

Uluslararası Uzay İstasyonu'na ilişkin bilgi veren Pakdemirli, şu ifadeleri kullandı:

"Şu an aramızda bulunan öğrencilerimiz de bilir. Uluslararası Uzay İstasyonu, kalıcı olarak uzayda bulunuyor ve bu istasyon, uzaya gönderilmiş en büyük uzay aracı. 73 metre uzunluğunda, 109 metre genişliğinde, 400 ton ağırlığında devasa bir uzay aracı. Hatta o kadar büyüktür ki parçaları dünyada üretilmiş fakat bu parçaların birleştirme işlemi uzayda yapılmıştır. Ayrıca birazdan üzerimizden geçecek bu istasyon, yeryüzünden yaklaşık 400 kilometre yükseklikte ve dünya çevresindeki tam bir turunu 90 dakikada tamamlıyor."

Pakdemirli, burada bir ilkin de yaşandığını vurgulayarak, "Çünkü bu telsiz görüşmesi, uzay istasyonu ülkemiz üzerinden geçerken kendi kurduğumuz ekipmanlarla gerçekleşiyor ve bu görüşme, ilk kez bir kamu kurumu tarafından organize edildi." diye konuştu.

Bakan Pakdemirli, programa katılan öğrencilere hitaben şunları söyledi:

"Sizlere tavsiyem, sınırlarınızı zorlayın ve ülkemizin bayraktarlığını uzayda da yapmak için şimdiden çok sıkı çalışın. Bilime meraklı olun, büyük bilim adamlarının hayatlarını okuyun, belgeseller izleyin, yabancı dilinizi geliştirin, hayal kurun ve hayallerinizin peşinden aşkla koşun. Çünkü bu ülkenin ve hepimizin sizin gibi pırıl pırıl öğrencilerin hayallerine, başarılarına ihtiyacı var. İnanıyorum ki inşallah bir gün sizler de bu uzay istasyonunun içinde olacaksınız. İşte o zaman, sizler de başka öğrencilerin hayallerine ilham olacaksınız. Biz bu etkinliği hem ülkemizde uzay çalışmalarının tanıtılması için düzenledik hem de çocuklarımızın, öğrencilerimizin uzaya ilgilerini artırmak için hazırladık."

Pakdemirli, söz konusu görüşmenin gerçekleşmesine Türk Amatör Uydu Teknolojileri Derneğinin (TAMSAT) katkı sağladığı bilgisini verdi, kendisinin de 30 yıllık lisanslı amatör telsizci olduğunu ifade etti.

Meteoroloji Genel Müdürü Volkan Mutlu Coşkun da Pakdemirli'nin talimatı üzerine söz konusu görüşmenin gerçekleşmesi için 2 yıldır çalışma yapıldığını, ilgili tüm kesimlerin desteğiyle Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan görüşme randevusu alındığını dile getirdi.

TAMSAT Başkanı Şahin Küliğ de derneğin faaliyetlerine ilişkin bilgi verdi.

ULUSLARARASI UZAY İSTASYONU İLE BAĞLANTI KURULDU

Konuşmaların ardından TAMSAT'ın desteğiyle Uluslararası Uzay İstasyonu ile telsiz bağlantısı gerçekleştirildi. Bu görüşmede Prof. Dr. Yıldırım Sara, "telsiz operatörü" olarak görev yaptı ve Astronot Victor Glover ile bağlantı kuruldu.

Astronot Glover ile ilk görüşmeyi yapan Bakan Pakdemirli, kendisinin de pilot ve amatör telsiz operatörü olduğunu belirterek, çalışmalarında başarılar diledi.

Öğrenciler de Glover'e uzayda olmanın avantajlarını, uzay istasyonunda yaşamın nasıl olduğunu ve uzaydan hava olaylarının görülüp görülmediğini sordu.

Glover, çocuklara, uzaydan tüm fırtınaların ve hava olaylarının görüldüğünü söyledi.

İstasyondaki hayatın çok yoğun olduğunu belirten Glover, ekip arkadaşlarıyla güzel vakit geçirdiklerini ve uzayda olmanın eşsiz yönleri bulunduğunu ifade etti.

Programda verilen bilgilere göre, Glover, ABD donanmasında test pilotu olarak görev yaptı. Astronot eğitimine başlamadan hemen önce ABD Senatosunda yasama konularında geçici olarak çalışan Glover, 2013'te NASA'nın 21. Astronot Sınıfı'na seçildi ve astronot eğitimini 2015 yılında tamamladı.

6 Aralık 2020 Pazar

DVPi

 Amerikalı radyo amatörü KD8CEC çağrı işaretli Ian Lee'nin ilginç bir sayfası var. http://www.hamskey.com/ adresindeki bu sayfada, çalışmalarını paylaşıyor. Bunlardan birisi de DVPi isimli sayısal telsiz çalışması. "I am planning a project using Raspberry Pi." (Raspberry Pi kullanarak bir proje düşünüyorum) diyerek başladığı öalışmasında ortaya nurtopu gibi bir sayısal telsiz uygulaması çıktı: DVPi.  Lee, adım adım projesini ilerletip her aşamayı yazmış. Sonunda 0.95 versiyonuna kadar gelen projede, Lee, bu sürümün 1.0 için aday sürüm olduğunu, uygulamada bir sıkıntı çıkmazsa 1.0 diyerek işi bitireceğini yazıyor.

Raspberry Pi (RPi) 3 ve bir adet 3.5 inçlik dokunmatik ekran kullanan DVPi için bir adet de USB ses kartı gerekiyor. (fiyatı 15-20 TL)

Projenin en ilginç tarafı, RPi'a yüklenmesinin ve ayarlanmasının son derece kolay olması. Hiç Linux bilmeyenler dahi bu projeyi rahatlıkla gerçekleştirebilirler. Yapılması gereken iki önemli aşama var:

1) Mikro SD karta imaj dosyasını yazmak,

2) Yönergeleri tâkip ederek dvpimanager aldı windows uygulamasının yardımıyla DVPi'I ayarlamak.

DVPi şu an DMR ve D-Star kiplerini destekliyor. Birçok bilgiyi ekranında görebiliyorsunuz. Bu bilgiler,

- Bulunulan TG (talk group - konuşma grubu)

- Konuşan kişinin ID'si, çağrı işareti, adı-soyadı, yer bilgileri,

- TG'un kısa bir log'u

- WiFi (veya internet bağlantınızın durumu)

- RPi'ın CPU kullanım oranı ve sıcaklığı,

vs.. vs..

Bütün işlevlere dokunmatik ekran üzerinden kumanda edebildiğiniz gibi isterseniz 6 direnç, 3 buton, 1 encoder yardımıyla da bu işleri yapabiliyorsunuz



Nihayet Cihazı bitirip kutuladım. 



Cihazın yapımı ile ilgili ayrıntılı bilgileri https://qsl.net/ta2ei adresinde bulabilirsiniz.

Âcil duruma hazırlık

Güncelleme : 5  Geçenlerde basında şöyle bir haber yer aldı: 'İngiltere Başbakan Yardımcısı Oliver Dowden, bir felaket sonucu internet v...