SSB etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
SSB etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

10 Ekim 2024 Perşembe

Si4732 ile "Minyatür" DEV Alıcı

Son güncelleme: 23.11.2024
Gerçekleştirdiğim cihaz

Alıcılar hakkında yazdığım yazılar ve gerçekleştirdiğim devrelerden anlaşılacağı üzere bir "alıcı sever"im. Silabs (Şimdilerde Skyworks) tarafından üretilen Si473x serisi tümdevreler DSP teknolojisi sâyesinde alıcı yapımını oldukça kolaylaştırdı.Daha önce Si4730-D60 ve Si4735-D60 ile alıcılar yapmıştım. Si4730-D60 tümdevresi ile yaşadığım hayal kırıklığını daha sonra Si4735-D60 ile yaptığım alıcılar ile giderdim.

En son Si4732 tümdevresi ile çalışan küçücük bi alıcı yaptım. Bakmayın başlıktaki "minyatür" nitelemesine. Minyatürlük bu alıcının hacim olarak küçüklüğünü ifâde etmek için seçildi. 9cm x 6cm x 3cm ebâdında ve avuca sığabilen bu radyo işlevleri bakımından ise tam bir dev!

Birazcık önbilgi

Si473X ailesinden Si4730-D60, Si4735-D60 ve Si4732-A10 ilginç tümdevreler. Si4735-D60 ve Si4732-A10'un veri kağıdı LW için 153-279 kHz, MW için 520-1710 kHz ve SW için 2.3-21.85 MHz; VHF bandı için ise 64-108 MHz aralığını alış için verse de, gerçekte bu tümdevreler 150kHz'den 30 MHz'e kadar AM alış kâbiliyetine sâhip. Si4730-D60'a gelince: D60 uzantısı bu tümdevrenin de "geliştirilmiş" sürüm olduğunu gösterse de, tümdevre ortadalga (MW) ve VHF'de (FM) kesin çalışıyor amma diğer frekanslarda çalışıp çalışmayacağı belli olmuyor. Gerçekten, bu tümdevreler için Arduino kütüphanelerini yazan PU2CLR çağrı işâretli Ricardo Lima Caratti, Si4730-D60 ile yaptığı denemelerde tümdevrenin LW ve SW'de de çalıştığını belirtiyor. Ama benim temin ettiğim Si4730-D60 tümdevreleri sâdece MW ve VHF'de çalıştı. O yüzden Si4730-D60'a hiç bulaşmayın.

Bu arada, bu tümdevreleri kullanarak ticarî radyolar üreten firmaların alıcılarında SSB alış özelliğinin var olması, aslında bu tümdevrelerde bulunan bu özelliği Silabs'ın "sakladığı" ve sâdece ticarî müşterilerine verdiğini ortaya çıkardı. Bu noktada Vadim Afonkin adlı birisi bu tümdevrelere SSB özelliği kazandıran yamayı (patch) yayınlayıverdi! BU noktadan sonra biz ticarî olmayan kullanıcılar da bu tümdevrelerin SSB nimetinden faydalanır olduk. Teşekkürler Vadim Afonkin.

Gelelim konumuza:

DJ0OO çağrı işaretli Alaman amatör Klaus H. Hirschelmann'ın internet sitesinde Si4732 ile yapılmış "minik" bir alıcı gördüm. İşlemci ve ekran olarak LILYGO T-Display ESP32-S3 devresi kullanıyordu. Ancak, bu devrede besleme USB üzerinden yapılıyordu ve ses hârici bir ses kuvvetlendiriciye gidiyordu.

Hem beslemesi ve hem de ses kuvvetlendiricisi ve hoparlörü aynı kutuda minik bir alıcı yapmak fikri böyle gelişti. Altınkaya Firmasının HH-020 El Tipi Kutusunu seçtim. 92x58x27mm ebadındaki bu kutuya devrenin yanı sıra bir adet 18650 Li-Ion pil de yerleştirebilecektim.

(Altınkaya sayfasından alınmıştır)
 LILYGO T-Display ESP32-S3 devresi, USB üzerinden programlanıp beslenebilen bir devre ve esas olarak ESP32 bir işlemci ile 1.9 inch'lik renkli bir LCD ekranın bileşimi.. Devrede bir adet Li-Ion pil için doldurma devresi de mevcut. 
Devrenin üstten görünüşü (https://www.lilygo.cc/ adresinden)

Devrenin alttan görünüşü (https://www.lilygo.cc/ adresinden)

Devre, HH-020 kutusuna rahatlıkla sığıyor.
Devreyi 3.7v'luk tek bir Li-Ion pille beslemeyi düşündüğümden ve ses kuvvetlendirisi devresi ile hoparlör de kutuda olacağından, demek ki 3.7v ile çalışan bir ses frekansı güç kuvvetlendiricisi gerekiyordu. Klaus H. Hirschelmann'ın sayfasında 3.7v'la çalışan ve NS8002 tümdevresi ile yapılmış minik ses frekansı güç kuvvetlendirici modüllerinden bahsediliyordu. Bu modül elimin altında yoktu. Ancak hem bu modül ve hem de NS8002 tümdevresi yurt dışından getirtilebiliyordu. Bu arada, malzeme veritabanımdaki ses frekansı güç kuvvetlendirici tümdevrelerine bir bakayım dedim. Elimde MAX4364 isimli bir tümdevre vardı. 3-5 v. aralığında çalışıyordu. Devrenin veri kağıdına bakınca çok ilginç bir şey "keşfettim". NS8002 tümdevresi MAX4364 tümdevresinin birebir kopyasıydı!

Gelelim devrenin şemasına
Si4732 radyo alıcı şeması standarttır. Bütün iş Si4732'ye kumanda edecek işlemciyle bağlantılar, varsa pil doldurma devresi, ses frekans güç kuvvetlendirici devresi vesairedir.
Benim uyguladığım devrenin şeması şöyle:
Radyo alıcısının şeması

Alıcının özellikleri
Frekans aralığı 150 kHz- 29.999 kHz (AM) 88-108 MHz (FM)
Frekans adımları: 1 kHz, 5 kHz, 9 kHz, 10 kHz, 50 kHz, 100 kHz.
Ses frekansı band genişliği - SSB'de: 0,5 kHz, 1 kHz, 1.2 kHz, 2.2 kHz, 3 kHz, 4 kHz
                                               AM'de:  1 kHz, 1.8 kHz, 2 kHz, 2,5 kHz, 3 kHz, 4 kHz, 6 kHz
                                                FM'de: 40 kHz, 60 kHz, 84 kHz, 110 kHz
Alış kipleri (modları): AM, SSB (LSB, USB), FM
AM'de AGC'yi devreden çıkarma, zayıflatıcı

Burada birkaç hususu belirtmek gerekiyor:
1) Devrenin ses ayarı menü yoluyla ve yazılımla yapılmaktadır. Eğer yazılımla ses ayarı yapmayı uzun ve sıkıcı bulursanız, A4 noktasını 10k logaritmik bir potansiyometrenin giriş ucuna, A5 noktasını ise orta ucuna bağlayarak ses ayarını doğrudan potansiyometre ile yapabilirsiniz. Bu durumda ses seviyesini yazılımla 63 (en yüksek) değerine ayarlamanız gereklidir. Eğer ses seviye ayarını yazılımla yapmayı tercih ederseniz, PCB yerleştirme plânında A1 ile gösterilen 4,7uF'lık kondansatörü kullanmanıza gerek kalmaz. Bu durumda A4 ile A5 noktalarını birbirine bağlamanız gerekir.
2) Alıcıyı LW ve MW bandlarında da etkili bir şekilde kullanmak istiyorsanız, o zaman ferrit üzerine sarılmış bir MW anten bobini kullanmanız gerekir. Bobinin endüktansı 180uH ilâ 450uH arasında olmalıdır. Bu durumda, ÇUBUK-FERRİT anahtarı çubuk (teleskopik) anten ile ferrit anten arasında geçişi sağlar. Eğer LW ve MW dinlemesi konusunda ısrarcı değilseniz -veya bu yayınları çubuk antenin aldığı kadarı ile dinlemek istiyorsanız bu durumda ÇUBUK-FERRİT anahtarına, MW ferrit bobinine ihtiyacınız olmayacaktır. (Si473x serisi alıcıların anten düzenlemesi konusunda daha geniş bilgiyi Skyworks'ün AN383 Si47XX ANTENNA, SCHEMATIC, LAYOUT, AND DESIGN GUIDELINES isimli uygulama notunda bulabilirsiniz.)
3) Devreye yazılımı yükledikten sonra, kısa dalga bandlarına dâir bilgileri değiştirerek yazılımı yeniden derleyerek yüklemeden önce mutlaka EEPROM'u silmek gerekiyor. Bunu yapmak için encoder'i basılı tutarken cihaza güç vermek gerekiyor. 
Baskı devre
Radyo alıcı tümdevresi ve ses frekansı güç kuvvetlendirisici T-display S3'ün hemen altına yerleştirileceğinden, elektriksel görültülerin kısmen de olsa önlenebilmesi için devrede (2) yüzlü baskı devre kullanılmış, T-display S3'ün altına bakan yüz tamamen şase potansiyelinde ekran olarak bırakılmıştır.
Baskı devre şeması
Eğer ayrıca ses seviyesi için bir potansiyometre kullanılmayacaksa, kırmızı çizgiden aşağısı kesilebilir. Kırmızı renkli (x) ile işaretli yerlerde her iki tarafın şaseleri birleştirilmiştir.
Baskı devreye malzemelerin yerleştirilişi
Yazılım
Devrede, PU2CLR çağrı işâretli Ricardo Lima Caratti'nin harikulade kütüphâneleri ile ESP32 için hazırlamış olduğu uygulama esas alınarak Ralph Xavier'in T-display S3'e uyarladığı yazılım kullanılmıştır. R. Xavier'in uyarladığı yazılımda kısa dalga bandları fazlaca geniş tutulduğu için ben, kullandığım devrede bandları sınırlarına getirmek, bâzı menü ögelerini Türkçeleştirmek ve renkleri değiştirmek gibi değişiklikler yaptığım yazılımı kullandım.
Arduino IDE'si ile yazılımı devrenize yükleyebilirsiniz. Bunun için gerekli ayarlar şöyle olacaktır:

Yazılımın Arduino IDE ayarları

Yandan görünüş


VHF (FM) bandında ekran. RDS mükemmel çalışıyor.

DEVREYİ YAPACAKLARA ÖNERİLER:
Benim verdiğim baskı devre plânını kullanmak istiyorsanız, Ralph Xavier'in T-display S3'e uyarladığı yazılım üzerinde 83. ve 84. satırlarında yeralan encoder pin numaralarını değiştirmeniz gerekmektedir. 

Orijinal 83. ve 84. satırlar:
#define ENCODER_PIN_A  2           // GPIO01 
#define ENCODER_PIN_B  1           // GPIO02

Değiştirilmiş  83. ve 84. satırlar:
#define ENCODER_PIN_A  1           // GPIO01 
#define ENCODER_PIN_B  2           // GPIO02

Orijinal yazılımda yaptığım değişiklikler:
1) Kısa dalga yayın bandlarının sınırları olması gereken sınırlara çekildi.
2) VHF'de (FM) alt band sınırı 64 MHZ'den 87.5 MHz'e getirildi.
3) Siyah ekranda beyaz yazılar çok gözalıcı göründüğünden, camgöbeği (cyan) renkle değiştirildi.   RDS yazıları gri yapıldı. Ana frekans gösterge rengi VFD gibiymişçesine açık yeşil renge ayarlandı.
 4) Pil seviye göstergesinde kırmızıdan bir önceki seviye sarıdan turuncuya değiştirildi.
 5) VHF'de (FM) 1 MHZ'lik adım ilâve edildi.
 6) Menü ögeleri mümkün olduğunca Türkçeleştirildi.
 7) Baskı devre dizaynında    encoder bağlantıları  değişikliğinden  dolayı  öncelikle  encoder'a ait bağlantı bacakları değiştirildi. Daha sonra da bu değişiklikten dolayı  menülerde gezinti yönü düzenlendi.
 8) T-display S3'ün LCD  arkaışığı 38. GPIO tarafından kontrol ediliyor. Bu giriş 0 seviyesindeyken arkaışık yanıyor. Ancak, arkaışık  oldukça fazla  akım çektiği  gibi,  sürekli  aynı  istasyonu dinlerken veya Li-Ion pil doldurulurken gereksizdir. Bu yüzden, 2. menüye ISIK ögesi eklendi. Bu öge seçildiğinde radyo çalışmaya  devam etmekle birlikte arkaışık söner. Encoder'a basılmasıyla birlikte arkaışık yeniden yanmaya başlar. 
Benim düzenlediğim yazılımı https://github.com/RecepAGulec/T-display-S3-ve-Si4732-ile-DSP-Radyo-/tree/main adresinden indirebilirsiniz.

19 Ocak 2024 Cuma

QUANSHENG UV K5

19. güncelleme: 06.06.2025

DİKKAT! 

1) Burada yapılması önerilen işlemler, diğer kullanıcıların yaptıkları işlemleri tekraren anlatan bir derlemedir. Yapılacak işlemlerde kendi riskinizi üstlenirsiniz. Sayfa sahibi, derlenip aktarılan bu bilgiler ile ilgili herhangi bir sorumluluk kabul etmez.

 2) Cihaza firmware yüklenirken bilgisayarın kapanması sebebiyle işlemin yarıda kalması cihazınızı kullanılamaz hâle getirebilir. Bu yüzden, firmware yüklerken ya kesintisiz güç kaynağına bağlı bir bilgisayar veya kendi beslemesi olan bir dizüstü bilgisayar kullanın.

EK ve ÖNEMLİ BİLGİ: Çin yapımı telsizlerin pek çoğunda kullanılan Baofeng programlama arabiriminde bulunan bâzı tümdevrelerin sürücüleri Windows 10 tarafından desteklenmemektedir. Nitekim, aygıt yöneticisinden baktığınızda, "“PL2303HXA PHASED OUT SINCE 2012. PLEASE CONTACT YOUR SUPPLIER.” gibi bir ileti ile karşılaşıyorsunuz. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız çözümü https://haprofs.com/pl2303hxa-phased-out-since-2012-please-contact-your-supplier-solved/ adresinde gösterilmektedir.

Çinli Quansheng firmasının ürettiği UV-K5 model el telsizi bir süredir oldukça revaçta. Youtube'da bu telsiz ile ilgili bir sürü video var. Github üzerinde de bolca uygulama yazılımı var; UV-K5 olarak arattığınızda 19 Ocak 2024 tarihinde 58 sayfa çıkıyor. Peki nedir bu telsize bu kadar ilgi?

Cevabı şu: Telsizin yazılımı açık kaynak kodlu. Bir sürü kişi bu kodu değiştirerek telsize çok farklı özellikler kazandırıyorlar. 

Bu el telsizinin orijinal yazılımı (firmware) ile çalışırken verilen özellikleri kısaca şöyle:

Alma:

50 -76 MHz 

76 - 108 MHz

108 - 135,9975 MHz

136 - 173,9975 MHz

350 - 399,9975 MHz

400 - 469,9975 MHz

470 - 599,9975 MHz

Cihaz, 76-108 MHz arasında WBFM, 108-136 MHz aralığında ise AM modlarında alış yapabiliyor. Yani bu cihazla hava bandını (uçakları) dinleyebilirsiniz.

UV-K5'te kullanılan Beken firmasının BK4819 kodlu tümdevresi esasen oldukça ilginç. 18-660 MHz ve 840-1300 MHz'i desteklediği veri kağıdında yazıyor. 

Gönderme frekanslarına gelince:

2m ve 70 cm amatör bandlarında gönderme yapabiliyor.

Buraya kadar herşey diğer Çin üretimi el telsizleri gibi görünüyor. Ama, yazılımında yapılacak değişiklikle bu cihaz 18 MHz ilâ 1300 MHz arasında çalışabiliyor! Ancak, 18 ilâ 1300 MHz aralığında mükemmel bir alış beklememek gerekiyor. (Bu konuda hazırlanmış bir video-değerlendirmeyi burada bulacaksınız.)




UV-K5'in modifikasyondan sonraki çeşitli ekran görüntüleri

Bu arada, bu cihazla ilgili çalışmalarını blogunda paylaşan KD8CEC kodlu amatör telsizci Ian Lee, youtube'da yayınladığı videoda, cihazın 5MHz'de bile çalıştığı görülüyor. Lee, bu işlem için gerekli donanım modifikasyonu blogunda paylaşmış. (Bu işlem için UV-K5'e bir adet SI4732 tümdevresi ilâve etmiş)

İnternette gezindiğinizde, telsizin birkaç farklı görseli ile karşılaşabilirsiniz.

 
UV-K5
  
UV-5R veya UV-5R plus
UV-K5(8)


Dış görünüşleri farklı olsa da, Quansheng firması, FCC'ye yaptığı 6 mart 2023 tarihli bildirimle UV-K5, UV-K5(2), UV-K5(6), UV-K5(8), UV-K5(9), UV-K5(11), UV-K5(22), UV-K5(66), UV-K5(88), UV-K5(99), UV-5R, UV-5R PLUS, UV-82 model numaralı cihazların, model ismi ve kutu tasarımları haricinde aynı cihaz olduğunu deklare etmektedir. 
Cihaz, yurt dışında oldukça uygun fiyatlarla satılmaktadır. Ben, Türkiye'de iş yapan bir alışveriş firması vasıtasıyla bu ürünün UV-K5 modelini  herşey dâhil 1.262 TL'ya getirttim. Kutudan, cihaz, pili, anten ve masaüstü sarj cihazı çıktı. Bu arada hemen belirtmek gerekiyor ki, bu telsizi USB-C tipi konnektör üzerinden telefon şarj cihazlarıyla şarj etmek de mümkün.
Şimdi gelelim bu cihaza yapılan ilâvelere:
Ferkans bandını 18 MHz ilâ 1300 MHz arasına genişletme,
SSB dinleme,
CW alma ve gönderme
SSTV metin gönderme.

GERÇEKLER
Bütün anlatılanlara, yazılıp, çizilenlere bakınca UV-K5 bir "mucize cihaz" gibi görünebilir, öyle bir düşünce oluşturabilir kafanızda. Ancak gerçekler işin pek de öyle olmadığını gösteriyor. UV-K5, asıl olarak VHF'de  2m, ve UHF'de ise 70cm. bandlarında çalıştırılmak üzere üretilmiş ucuz bir el cihazı. Cihazı ucuz tutabilmek adına, çevirerek frekans ayarı yapabileceğiniz bir encoder bile yok. Bu (2) amatör bandda çalışma yanında, 6m. bandı ile VHF hava bandını (AM) dinleyebilme özellikleri ilâve edilmiş. Ayrıca yapılan firmware değişikliği ile 18 MHz'den 1300 MHz'e kadar dinleme yapabilir hâle geliyor cihaz. Ancak, çok iyi bir HW filtrelemesinin olmaması sebebiyle bu dinlemeler ecnebilerin tâbiri ile "as is". Yâni, evet, ilginç bir cihaz. Fiyat / performans olarak da iyi. Bir tarayıcı olarak düşünülebilir. Ancak cihazı -bu frekanslardaki çıkış gücü ve harmonik emisyonu sebebiyle- bir 6m ve 23 cm. alıcı vericisi olarak düşünmemek gerekiyor. 


UV-K5 hakkındaki bâzı ilginç videolar:

UV-K5 hakkındaki bâzı ilginç internet sayfaları:

Egzummer modifikasyonları

DualTachyon modifikasyonları

SSTV, SSB vs modifikasyonlar

UV-K5 hakkındaki bütün GitHub sayfalarının listesi

Cihazın PC'den kontrol edilmesi için gerekli donanım ve yazılımla ilgili sayfa

Quansheng UV-K5 Wiki sayfası 

Losehu adlı kullanıcının Github sayfası

PROGRAMLAMA

UV-K5 programlama yazılımını buradan indirebilirsiniz. Quansheng'in sayfasında UV-K5 programlama yazılımının 201,05 M olduğu belirtilmiş. Ancak ,indirilen dosya 52,99 MB büyüklüğünde. Bu sizi şaşırtmasın.

Cihaz, Baofeng telsizleri için kullanılan programlama arabirimini kullanıyor.

İnternet tarayıcısı (Chrome)kullanarak cihaza firmware yüklemek

İnternet tarayıcısı (Chrome)  kullanarak egzumer firmware'ını yüklemek

FIRMWARE NASIL YÜKSELTİLİR / DEĞİŞTİRİLİR

Cihazın ana yazılımını (firmware) değiştirmek için (2) yol var.

Bunlardan birincisi, WebSerial işlemini destekleyen bir internet tarayıcı (browser) kullanmak. Ben, internet tarayıcı olarak çoğunlukla brave kullanıyorum. Ancak, Brave tarayıcı Chrome esas alınarak geliştirilen bir tarayıcı olmasına rağmen WebSerial işlemini desteklemiyor. Bu yüzden Chrome kullanarak bu işlemin nasıl yapıldığını anlatacağım.

1) Programlama kablosunu bilgisayarınızın USB portuna takın. Otomatik olarak gerekli yükleme / tanıma işlemi yapılacaktır.

2) PTT tuşuna basıp basılı tutarken cihazı açın. Led lamba yanacaktır. PTT tuşunu bırakın.

3) Programlama kablosunu şimdi  cihaza takın.

4) https://egzumer.github.io/uvtools/  adresini açın. Ekrandan "Select firmware file" kısmının karşısındaki "Browse"u tıklayarak açılan pencereden yüklemek istediğiniz firmware'i seçin.

5) "Flash firmware"ı tıklayın. Programlama kablosunun COM port numarasını girin ve "Connect"e tıklayın.

6) Yeni firmware cihazınıza yüklenecek ve cihaz otomatik olarak açılacaktır.

İkinci yola gelince:

1) http://en.qsfj.com/products/3002 adresinden "UV-K5 Firmware" dosyasını indirin.

2) İndirdiğiniz sıkıştırılmış dosyayı açarak "AnonymPSUpdater_Setup_EN.exe" dosyasını çalıştırarak "Portable radio update tools" yazılımını bilgisayarınıza kurun.

3) Programlama kablosunu bilgisayarınızın USB portuna takın. Otomatik olarak gerekli yükleme / tanıma işlemi yapılacaktır.

4) PTT tuşuna basıp basılı tutarken cihazı açın. Üstteki led lamba yanacaktır. PTT tuşunu bırakın.

5) Programlama kablosunu şimdi  cihaza takın.

6) 2. adımdaki kurduğunuz "Portable radio update tools" programını çalıştırın.

7) "COM:" kutucuğundan bigisayarınıza bağladığınız programlama kablosunun bağlı olduğu com numarasını seçip "connect"e tıklayın.

8) "Program file" kutucuğunun sağındaki "..." üç noktaya tıklayarak yüklemek istediğiniz firmware dosyasını seçiniz.

9) Update'e tıklayarak firmware'in cihazınıza yüklenmesini başlatın. Yeni firmware cihazınıza yüklenecek ve cihaz otomatik olarak açılacaktır.

FIRMWARE'LERİ NEREDE BULABİLİRİM? UV-K5 FİRMWARE CENNETİ

https://github.com/spm81/Quansheng_UV-K5/tree/main/Firmware/UNIVERSAL%20FIRMWARE%20(%20All%20Radios%20-%20UV-K5%2C%20UV-K5(8)%2C%20UV-K6%2C%20UV-5R%20Plus%2C%20etc...) adresinde UV-K5 için hazırlanmış pek çok firmware bulabilirsiniz.

EGZUMER CHIRP İLE PROGRAMLAMA

1) https://github.com/egzumer/uvk5-chirp-driver/releases adresinden Chirp'in son sürümünü indirin.

(Bu programın bilgisayara zararlı olduğu yolunda bir uyarı gelse de indirin)

2) https://github.com/egzumer/uvk5-chirp-driver adresinden "uvk5_EGZUMER.py" dosyasını indirin.

3) CHIRP egzumer dosyasını çalıştırın. "Yardım" menüsü altındaki "Geliştirici Modu"nu seçerek etkinleştirin. (Bu işlemi seçtiğinizde gelen uyarı mesajını önemsemeyin)

4) CHIRP egzumer programın kapatın ve yeniden çalıştırın.

5) "File" menüsü altından "Modül Yükle..."yi seçin. Gelen ikaz iletisine evet diyerek devam edin.

6) İndirmiş olduğunuz "uvk5_EGZUMER.py" dosyasını seçerek devam edin.

Artık Chirp programını gizli özellikleri ile kullanabilirsiniz.

KENDİ FIRMWARE'İNİZİ OLUŞTURUN

UV-K5 için hazırlanan FW'lerde çeşitli özellikler var. Bu özelliklerden bâzılarını istemiyor olabilirsiniz. Hangi özelliklerin derlemeye dâhil edileceğini derlemeden önce kendiniz belirliyorsuzu. Ancak, C ce C+ dili konusunda bilginiz yoksa, ya da derleme ortamınız yoksa, bu işlemi GitHub üzerinde yapabilirsiniz. 

Bu konudaki açıklayıcı bilgiye https://github.com/joaquimorg/uv-k5-firmware-custom/tree/main adresinden ulaşabilirsiniz.

UV-K5 TÜRKÇE MENÜ

https://github.com/joaquimorg/uv-k5-firmware-custom/tree/main adresinden ulaşarak GitHub üzerinde firmware'i derleyebileceğinizi yukarıda belirtmiştim.

İster GitHub üzerinde derleyin isterse PC'nizde derleyin, "uv-k5-firmware-custom" deposunda kaynak kodlar yer almaktadır.  "ui" klasöründeki "menu.c" dosyasında cihazın menüsündeki metinler bulunmaktadır. Aşağıdaki resimde gösterildiği üzere, tırnak işareti arasındaki İngilizce menü eleman isimlerini Türkçe karakter kullanmamak ve 6 karakteri geçmemek Türkçeleştirebilirsiniz.

Mesela "Step", yerine "Adim" yazabilirsiniz.




GİZLİ MENÜ ÖGELERİNE ERİŞME
Cihazın yan tarafındaki PTT tuşu ile, PTT tuşunun hemen altındaki orta tuşa ayı anda basarken cihazı açarsanız, normalde gösterilmeyen gizli menü ögelerine erişebilirsiniz.

HIZLI MENÜ ERİŞİMİ
UV-K5'in menüsüne M tuşuna basarak giriliyor. Daha sonra aşağı ve yukarı tuşu ile istenilen menü ögesine gidiliyor. Bu bâzen uzun zaman alan sıkıcı bir iş olabiliyor. Menü ögelerine daha kolay ulaşmanın yolu, M tuşundan sonra istediğiniz menü ögesinin numarasını girmek. Mesela, Kip'i (Mode) seçmek için M tuşundan sonra 13 yazmanız yeterli.
Egzumer 'in hazırladığı FW için menü numaraları şöyle:

  1. Step - step of the frequency (in kHz), up/down buttons change frequency by this value, also you can only set a frequency that is multiple of half of this value.
  2. TxPwr - radio output power (LOW/MID/HIGH)
  3. RxDCS - receiver Digital-Coded Squelch, if you enable this, squelch will only unlock if this code is being received. You can start a DCS/CTCSS scan while you are in this menu option by pressing * SCAN button
  4. RxCTCS - receiver Continuous Tone-Coded Squelch System, squelch will only unlock if this code is being received. You can start a DCS/CTCSS scan while you are in this menu option by pressing * SCAN button
  5. TxDCS - transmitter Digital-Coded Squelch, radio will send given code while transmitting
  6. TxCTCS - transmitter Continuous Tone-Coded Squelch System, radio will send given code while transmitting
  7. TxODir - transmitter frequency offset direction
  8. TxOffs - transmitter frequency offset value
  9. W/N - bandwidth used by transceiver
    • WIDE - 25kHz
    • NARROW - 12.5kHz
  10. Scramb - scrambler, distorts the audio so it would be harder to understand for other listeners, if two radios use the same setting they can communicate
  11. BusyCL - busy channel lockout, blocks radio from transmitting when signal is being received
  12. Compnd - compander (compressor/expander), allows signals with a large dynamic range to be transmitted over facilities that have a smaller dynamic range capability, improves audio quality, both radios should use this option
  13. Demodu - demodulator mode, default is FM, AM/USB can be used for listening only
  14. ScAdd1 - add channel to scan list 1
  15. ScAdd2 - add channel to scan list 2
  16. ChSave - save current setting to a memory channel
  17. ChDele - delete memory channel
  18. ChName - modify memory channel name
    • Use up/down keys to select a channel to edit
    • Press the Menu button again to enter edit name mode
    • Use up/down keys or digits (0 ~ 9) to cycle the letters etc.
    • Press the Menu button to move to the next character position
    • Repeat above two steps till you reach the end
    • When "Sure?" pops up, press Menu to save, or Exit to cancel
    • Press Exit at any time to cancel the edit and return to main menu.
  19. SList - selects which channel is used by memory channel scanner
  20. SList1 - channels assigned to scan list 1
  21. SList2 - channels assigned to scan list 2
  22. ScnRev - scan resume mode
    • CARRIER - resume scan after signal disappears
    • TIMEOUT - resume scan after 5 seconds pause
    • STOP - after receiving a signal, stop the scan
  23. F1Shrt - side button 1 short press function
  24. F1Long - side button 1 long press function
  25. F2Shrt - side button 2 short press function
  26. F2Long - side button 2 long press function
  27. M Long - menu button long press function
  28. KeyLck - auto keypad lock option
  29. TxTOut - max transmission time limit
  30. BatSav - battery save option, a rate between active time and sleep time
  31. Mic - microphone sensitivity
  32. MicBar - microphone bar that appears while transmitting
  33. ChDisp - channel display style
  34. POnMsg - power on message
  35. BatTxt - additional battery value on the status bar in % or volts
  36. BackLt - backlight duration
  37. BLMin - minimal backlight brightness, when the screen backlight turns OFF it will go dim to this value
  38. BLMax - maximal backlight brightness, when the screen backlight turns ON it will turn bright to this value
  39. BltTRX - backlight activation on TX or RX
  40. Beep - keypad press beep sound
  41. Roger - roger beep at the end of transmission
  42. STE - squelch tail eliminator, eliminates noise at the end of a transmission
  43. RP STE - repeater squelch tail eliminator
  44. 1 Call - one key call channel, lets you quickly switch to the channel with 9 Call button
  45. ANI ID - DTMF communication radio ID
  46. UPCode - DTMF code that is sent at the beginning of transmission
  47. DWCode - DTMF code that is sent at the end of a transmission
  48. PTT ID - sets if UPCode and/or DWCode should be transmitted
  49. D ST - DTMF side tone switch, lets you hear transmitted tones in the radio speaker
  50. D Resp - DTMF decoding response
    • DO NOTHING: do nothing
    • RING - Local ringing
    • REPLY - reply response
    • BOTH - local ringing + reply response
  51. D Hold - DTMF auto reset time
  52. D Prel - DTMF pre-load time
  53. D Decd - enables DTMF decoder
  54. D List - list of DTMF contacts
  55. D Live - displays DTMF codes received by radio in the middle of the screen
  56. AM Fix - activates autogain AM fix function
  57. VOX - voice TX activation sensitivity level VOX Setting
  58. BatVol - battery voltage and percentage
  59. RxMode - sets how the upper and lower frequency is used
    • MAIN ONLY - always transmits and listens on the main frequency
    • DUAL RX RESPOND - listens to both frequencies, if signal is received on the secondary frequency it locks to it for a couple of seconds so you can respond to the call (DWR)
    • CROSS BAND - always transmits on the primary and listens on the secondary frequency (XB)
    • MAIN TX DUAL RX - always transmits on the primary, listens to both (DW)
  60. Sql - squelch sensitivity level
  1. BatTyp - battery type, 1600mAh and 2200mAh battery has very different discharge curve, this is used to calculate battery level percentage
  2. Reset - resets radio configuration settings
    • VFO - removes only channel settings
    • ALL - resets all radio settings

UV-K5 ve SAYISAL KİPLER (MODLAR)

Bu arada, KD8CEC çağrı işaretli Ian Lee, UV-K5'ler için "C-BOARD" diye bir DSP kartı tasarladı. RP2040 işlemcili kartları kullanarak yapılan bu yavru kart sâyesinde UV-K5'in FT8 gibi sayısal modlarda çalışabilmesi mümkün hâle geldi.

Ayrıntılı bilgiyi Ian Lee'nin http://www.hamskey.com/2024/03/c-board-for-uv-k5.html adresindeki sayfasında bulabilirsiniz.

UV-K5 ile METİN İLETİSİ (mesajı) GÖNDERMEK

Github'da kamilsss655 kullanıcısının hazırladığı UV-K5 yazılımının (ki Nunu sürümü olarak da biliniyor) ile UK-K5 cihazları arasında metin iletileri gönderebilmenin mümkün olduğuna dair bir video seyrettim.

Videoda bahsi geçen UV-K5 yazılımını şu adresten indirebilirsiniz:

https://github.com/kamilsss655/uv-k5-firmware-custom

21 Ekim 2023 Cumartesi

Sayısal (Dijital) Kip Alıcı - Vericiler - ADX Örneği

 Sayısal kipte (modda) haberleşme hem giderek yeni yeni metotlarla çeşitlenip zenginleşiyor hem de amatör telsizciler arasında giderek daha çok rağbet görüyor. Bunda, sayısal kip haberleşmelerinde düşük güçlerle, düşük sinyal / gürültü oranlarıyla bile uzak mesafelerle kolayca iletişim kurulması, hatta bilgisayarın "otomatik" olarak haberleşme yapması gibi âmiller var.

Haberleşmenin gittikçe artıp rağbet görmesiyle birlikte sayısal mod için basit QRP cihazlar da yapılmaya başlandı. Burkhard Kainka'nın "Guided FSK modulation with timer1 caption" başlıklı yazısı ve uygulama örneği âdeta işaret fişeği olmuş görünüyor.  Bu arada, QRP-Labs'ın kurucusu Hans Summers'ın QRP cihazlar konusundaki deneyimleri ve uygulama örnekleri de elbette bu alanda çok önemli bir başka meşale olmuştur. Bu örnekten yola çıkılarak, yazılımı bir arduino'ya gömülü olarak sayısal kip alıcı vericileri tasarlanmaya başladı. 

ADX, oldukça yalın bir tasarıma sâhip. Verici kısmına ait neredeyse kodlama işlemleri arduino üzerinde yapıldıktan sonra, gerekli "kaydırma" bilgilerinin Si5351 programlanabilir osilatörüne gönderilmesi ve üretilen dalganın kuvvetlendirilerek antene basılmasından ibâret. ( Bu arada, bu işaretin kuvvetlendirilmesindeki E sınıfı hikâyesini okumak isteyenler için internette bol bol kaynak var.)

ADX'in alıcı kısmına gelince: Esâen girişte çalışılmak istenilen banda uygun bir alçak geçiren filitre olduğundan, basitçe bir doğrudan alıcı (direct receiver) uygulaması yapılmış. Doğrudan alıcılar, alış frekansı ile aynı frekansta işaretin bir karıştırıcıya uygulanmasıyla çalışan basit devrelerdir. Bu tip alıcılar, seçicilik, hassasiyet gibi bâzı noksanları olsa da, SSB'yi demodüle edebilmesi gibi bir artıya sahiptir. (Seçiciliği birazcık olsun arttırabilmek için aşağıdaki resimde görüldüğü üzere, TA2003'ün girişine yaklaşık 1uH civarında ayarlanabilen  bobin ve 100pF'lık bir tank devresi ilâve ettim.)

ARA NOT: CD2003 tümdevresinin orijinali Toshiba'nın ürettiği TA2003 tümdevresidir. 

Devrenin câzibesine kapılarak, hemen bir PCB hazırlayıp ADX'i kurdum. Oda içindeki bir magnetik loop anten ile 20m. bandında FT8 kipinde pek çok Avrupa ülkesinin işaretlerini alabildim. Ancak, ya benim baskı devre tasarımımdan kaynaklanan sebeplerle ya kullandığım tümdevrenin kalitesinden dolayı ya da işin içine henüz bil(e)mediğim başka rufailerin girmesi sebebiyle alış oldukça gürültülü idi.


Bunun yanında, kafama takılan başka hususlar vardı:

Bunların en başında geleni, Si5351'in, CD2003 alıcı tümdevresinin, 74ACT244 sürücü tümdevresinin ve elbette Arduino nano'nun +5v.luk besleme işinin tamamen Arduino'nun regülatör tümdevresine yüklenmiş olmasıydı. Arduino Nano bu devrenin kalbi olduğuna göre, bu kadar akım yükünün ona yüklenilmesi doğru gelmiyordu bana. İşte bunun için -yukarıdaki reimde görüldüğü üzere-  ADX devresine ayrı bir +5v besleme devresi ilâve ettim.

İkinci olarak, alıcı katının doğrudan alış yerine süperheterodin tekniğine dönüştürülmesinin daha iyi olacağını düşündüm. Bunun için  ya 2 adet karıştırıcı, ya da 2 adet karıştırıcısı olan bir tümdevre gerekiyordu. 2 adet karıştırıcının tekil elemanlarla yapılması da mümkün ise de, kolaylığı sebebiyle tümdevreler tercih ediliyor. Dolayısıyla, 2 adet karıştıcı için Philip'in SA612 tümdevresi kullanılabilirdi. Ancak SA612'nin temini zor ve pahalı. İkinci olarak 2 adet karıştırıcısı olan alıcı tümdevrelerine gelince, normalde NBFM alışı için tasarlanmış olmasına rağmen kolaylıkla SSB demodülasyonuna uygun olarak tasarıma uygun Motorola'nın alıcı tümdevreler igeldi aklıma ama onların da temini zordu. Bunları düşünürken, DJ7OO çağrı işaretli Klauss H. HIRSCHELMANN'ın sayfasında "Simple direct mix receivers for AFU bands in the range of about 3.5-70 MHz" konulu bir yazı ve uygulama örneği ile karşılaştım. Klauss'un asıl amacı -yazısının başlığında da belirttiği üzere- "QO-100" uydusundan işaret almak üzere bir alıcı tasarlamak idi. LNB çıkışındaki işareti aşağıya doğru çevirici ile düşürdükten sonra elde edeceği işaret için CD2003'ün AM giriş üst frekansı yeterli olamamış ki,  işareti önce  bir CD2003 tümdevresinin FM girişine tatbik ediyor, 10.7MHz arafrekans elde edecek şekilde FM karıştırıcıya işaret uyguladıktan sonra, FM karıştırıcı çıkışınından 10.7MHz'lik seramik bir filitre ile aldığı işareti 2. CD2003'ün AM girişine uyguluyor ve AM mikserin osilatör girişine de 10.7MHz'lik işaret uygulayarak SSB demodülasyonu sağlıyordu. CD2003'ün temini görece daha kolay olduğundan, bu iki tümdevreli çözüm bana daha uygun geldi.

Ara çözüm: 2 CD2003 ile superheterodin bir devre tasarlamak yerine, Çin'li BD6CR çağrı işaretli amatörün tasarımı, tek CD2003 ile superheterodin bir alıcı yapmak, SSB demodülasyonu için de ara frekansa 455 kHz civarında bir işaret enjekte etmek fikri daha câzip geldi.

Üçüncü husus, ikinci hususla bağlantılı olarak ortaya çıkıyor. Eğer alış için süperheterodin tekniği kullanılacaksa, bir BFO işareti de gerekiyordu. WB2CBA'nın ADX 1.6 yazılımında Si5351'in (3) saat çıkışından birisi CD2003'e doğrudan tatbik olunan alış frekansına uygun işareti üretirken, bir diğeri vericinin kodlanmış işaretini üretiyordu. 3. saat çıkışı ise Si5351'in kalibrasyonu için ve sadece kalibrasyon süresince kullanılan bir 1MHz'lik işaret üretiyordu. BFO işaretini, kalibrasyondan sonra boşta kalan saat çıkışına havale etmek gerekiyordu. Bunun için orijinal yazılımın içine dalıp kıra-döke de olsa 453,5 kHz'lik bir BFO işareti elde etmeyi başardım. Tabii alış için kullanılan işarete de 455 kHz ilave ettim.

Dördüncü husus: WB2CBA'nın tasarımında kip (mod) ve band toplamda 4 adet LED ile gösteriliyordu.Basit bir çözüm olmasına rağmen, bir göstergenin daha iyi olacağını düşündüm.

SONUÇ: Ortaya şöyle bir cihaz çıkacak: 

1) Alıcı kısmı superheterodin olacak

2) Oldukça modüler olacak. 

3) Si5153'ün 3. saat çıkışı (CK2) hem kalibrasyon için kullanılabilecek hem de kalibrasyon bittikten sonra BFO işareti üretecek

4) Frekans, kip ve band bilgileri küçük bir OLED ekranda gösterilecek.


 Yazılımı, WB2CBA'nın hazırladığı 1.6 sürümünü esas alarak yukarıdaki şartları gerçekleştirecek şekilde güncelliyorum.  Yukarıda prototipin ekranı görülüyor.

YOLUN SONU
ADX alıcı-verici devresi

Modüler alıcı


Yazılımı, yukarıda belirttiğim hususlara göre değiştirdim. Yeni bir baskı devre hazırladım. Alıcı kısmını modüler olması için ayrı bir yavru kart olarak tasarladım. Süperheterodin alıcı, doğrudan alıcıya (direct receiver  DC receiver) alış hassasiyeti ve seçicilik bakımından çok daha iyi olmakla beraber, "hayal frekans" denilen bir dertten muzdariptir. Bunun için RF giriş katının ya "tune" (alma frekansına ayarlanmış) ya da ara frekans değerinden daha dar bir band geçiren filtre ile süzülmüş olması gereklidir. Her iki çözüm de bu basit alıcının sınırlarını aşacağından süperheterodin alıcı yapımından vazgeçtim.
Diğer taraftan, TA2003 (CD2003) tümdevresinin ilk karıştırıcı (mixer) katını kullanarak bir DC alıcı yapmak da hassasiyet ve seçicilik bakımından beni tatmin etmediğinden, bu projeyi durdurma kararı verdim.
 

İletişim bilgisi

 Zaman zaman -benim çok az kullandığım vasıtalarla- ileti göndererek benimle iletişime geçmek isteyenler olduğunu görüyorum. Bana şu e-posta...