İpuçları

 Bâzı şeyleri satın alamazsınız, tecrübe de bunlardan birisi. Meşhur hikâyedir, adam attan düşmüş, yatakta ilk sözü "bana attan düşen birisini bulun" olmuş. Zaman zaman bir zorluğun pençesine düşüp kıvranmış, nîce debelenmeden sonra bulduğumuz hâl çâresi kulağımıza küpe olmuştur. İşte böyle debelenmeler netîcesinde edindiğim tecrübeleri paylaşmak istiyorum.

* Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi bir Arduino Pro Micro satın alırsanız, Arduino IDE'de "leonardo"yu seçin.

Arduino Leonardo'da iki adet seri UART olduğu için eğer RX ve TX yazılı pinleri kullanmak istiyorsanız, serial yerine serial1'i seçmelisiniz.

* Arduino nano'da 13. pin 1k'lık bir direnç ile devredeki LED'e bağlıdır. Eğer 13. portu uygulamanızda kullanmak istiyorsanız, bu pinin LED ile olan bağlantısını kesmelisiniz.

* Piyasada "Li ion şarj devresi" ibaresi de kullanılarak satılan pil koruma ve dengeleme devreleri ŞARJ için ÜRETİLMEMİŞTİR. Bu devrenin görevi, seri bağlanan li ion pillerin aşırı akım ve gerilime ve aşırı boşalmaya karşı korunması ve piller arasında dengeleme sağlamaktır.

* USB'den seriye dönüştürücüler ne kadar masum? FTDI232 USB seri çeviriciler

Son zamanlarda ESP32 CAM kartları pek revaçta. Üzerine takılan minicik bir kamerayla kolayca IP kamera, yüz tanıma sistemi, hareket hâlinde resim çekme uygulamaları gerçekleştirilebiliyor bu kartla. Hadi oynayayım diye aldım bu kartlardan. Arduino IDE'si üzerinden programlamak üzere USB'den seriye dönüştürücü bir arabirim gerekiyordu. Elimde, FTDI232 çipiyle çalışan bir dönüştürücü vardı, bunu kullandım.

Gelin görün ki ESP32 kartını bir türlü programlayamıyordum. Sürekli "A fatal error occurred: Failed to write compressed data to flash after seq 0 (result was C100)" hata mesajı alıyordum. Seri iletişim hızını düşürdüm başka şeyler denedim. I ıh. Olmuyordu. Sonunda bir yerlerde "bu FTDI çiplerinin sahteleri pek randımanlı çalışmıyor" gibi bir şeyler okuyunca, Silicon Labs'ın CP210X tümdevresini kullanan bir başka USB seri dönüştürücüyü denedim ve ESP32 şıppadanak programlandı.

FTDI232 çipini kullanırken dikkat!

Plâstik kutulara düzgün delik açmak

Bir devre yaptınız, şık bir de plastik kutu satın aldınız. Kutuda soğutma delikleri, LED delikleri vs. açmak istiyorunuz. İki problemle karşılaşırsınız:

1) Delikleri eşit mesafede açmak

2) Deliğin etrafının düzgün olması.

1. problemi bertaraf etmek için, tutunun üzerine eşit aralıklarla çizgiler çizip, birleşme noktalarını delerek eşit mesafeli delikler elde edebilirsiniz. Ancak, çizgileri çizdiğiniz kalemin izlerini plâstik üzerinden çıkarmak zor olabileceği gibi, asetat kalemi gibi bir kalem kullanırsanız, plâstiği boyama riskiniz de ortaya çıkar. Bu mahzurlar olmadan delik delmenin en kolay yolu şöyledir:

Yukarıda görüldüğü gibi bir delikli pertinaksı kutunuzun deliklerin açılacağı yüzüne tercihan kağıt bantla yapıştırın. Deleceğiniz delikleri bir kalemle işaretleyin ve 0.8 mm'lik bir matkap ucuyla PERTİNAKSI KALDIRMADAN delikleri delin. 

Sonra pertinaksı kaldırın. Deldiğiniz delikleri istediğiniz kalınlıkta bir matkap ucuyla genişletin.

2. problemi bertaraf etmek için, delikleri görünen yüzden değil ters taraftan başlayarak delin. Plâstik, delinirken matkap ucunun dönmesiyle ısınarak bir miktar erir. Bu erişim plâstik delmeye başladığınız yüzde kalır.

Yukarıda 1. problemin çözümünde ilk olarak 0,8mm'lik bir matkap ucuyla delikleri delmiştik, genişletme deliklerini MUTLAKA görünen yüzün tersinden başlayarak açın.

Sonuç böyle olacaktır.

DS18B20

Dallas firmasınca üretilen -ki şimdilerde Anagol Devices Dallas'ı bünyesine kattı- DS18B20 1-wire protokolü ile çalışan bir sıcaklık algılayıcısı (sensörü). 1-wire protokolünde veri alışverişi tek bir hat üzerinden yapılır. Algılayıcıların birer adresi vardır, bu sâyede bir hatta birden çok algılayıcı bağlamak mümkün. Son zamanlarda yaşadığım bir olaydan yola çıkarak, hatta bağladığınız DS18B20'leri problemsiz okumak istiyorsanız, besleme hattını çok iyi filtreleyin. Bunun için besleme hattı ile şase arasına 100nF'lık bir kondansatör bağlayın.

Ah şu lambalar...

 Rahmetli dedemin radyosunun hatırasına bir nazire olmak üzere lambalı bir radyo aldığımı yazmıştım. (Erres KY485) Bu radyonun lambalarından birisinin cam tüpü ile plastik kaidesi arasında bir gevşeklik olduğunu farkedince, bu lambayı değiştirmek istedim. Lamba, AZ1 kodlu tam dalga doğrultucu idi.

 

   

Etrafımda soruşturmaya başladım, bulamadım. Bir arkadaşım "kullan iki diyot" dediyse de, ben radyonun aslına uygun olarak çalışmasını istediğimden, illa da bu lamba diye tutturdum ve başladım araştırmaya.

İkinci el sitelerinde birkaç lamba satıcısına tesadüf ettim. Birisinde "muhtelif radyo lambaları 50 TL" yazıyordu, AZ1 var mı diye sordum. "Var ama kullanılmış" cevabını alınca fiyatını sordum. Kullanılmış olduğuna göre 50TL'dan daha ucuz olmalıydı. Ama hiç de öyle olmadı. Satıcı "120 TL" diyince ne diyeceğimi şaşırdım.

Yahu bu lamba dediğiniz şeyin bir ömrü vardır, takıp çıkarırken kırılabilir, küçük bir darbede de keza. Çalıştırmak için filamanı ısıtmak gerekir ki neredeyse sâdece filaman 1W güç harcar! Yüzlerce voltluk anot gerilimi bir başka beladır. Bulmak zordur, bulunca validesinin nikahını isterler...

İyi de niye bu lamba fetişizmi?

Efendim lambalı  ses güç kuvvetlendiricilerinin sesi çok sıcakmış da.. aman şuymuş da.. buymuş da.. yok dinamik genişliği şu kadarmış.. mış, miş, muş...

Bir de "cehl-i mikab"lar (*) var ki hiç sormayın... Bu ikinci el sitelerinden birisinde bir ilan gördüm. Şöyle yazılmış:

Demek ki neymiş lambalar  ısınarak, dinlenilen seste detaylar arttırıyormuş, ses mükemmele yakın iyileşirmiş.. Neresini nasıl düzeltmek lâzım bilemedim.

Sanki her birimizin kulağı "ideal" duyma özelliklerine sâhip, müzik kaynağı (plâk, manyetik bant, CD her neyse) "mikemmel", "oparlör"ler dersen şahane... müzik dinlediğimiz ortam akustik açıdan kusursuz... 

Yaşı kırkın üzerindeki kaç insanın kulağı 10-12 kHz'in üzerini duyabiliyor ki!

Aman efendim cânım efendim illa da lamba.

Alın lambanız sizin olsun. Kırılmayan, ucuz, bol bulunan, bir lambanın hacmine yüzlercesi sığan transistörler de benim.

Şu radyoyu çalıştırayım bir daha lamba mı tövbe!

"Ey Türk ikinci el satıcıları! Türk amatörleri sizlere minnettar değildir."

-----

(*) Cehl-i mikab için https://bildirir.blogspot.com/2018/12/cehalet.html adresine bakabilirsiniz.

1946'dan gelen bir radyo: ERRES KY485

 Daha önce birkaç yazımda, radyo amatörlüğüne ilgi duymamda radyonun büyük rolünü yazmış, rahmetli dedemin Philips radyosundan da bahsetmiştim.

İnsanın yaşı ilerledikçe eskiye olan hasreti daha bir artıyor. Dedem rahmetlinin radyosundan bulabilir miyim diye etrafıma bakınmaya başladım. Aynısını bulmak çok zor biliyorum, en azından bir benzerini bulup restore edeyim diye düşünmeye başladım.

Bu maksatla bakınırken, bir başka radyo alâkamı cezbetti. ERRES markalı bu radyonun ibre tertibatından oldukça eski olduğu anlaşılıyordu. Satın aldım. İnternette araştırınca, 1946 yılında Hollanda'da üretildiğini öğrendim. ( http://www.oldradios.nl/erres/erres.html )

Radyonun şasesini sökip devresini çıkardım, dış ahşap kutusunu zımparalamaya başladım. Daha sonra gomalak ile cilalayacağım.

Radyonun şeması

SONY ICR-4800 RADYO

 1981 yılında çıkarılan Sony ICR-4800 küçük ebatlı bir analog radyo. 134 x 74 x 22 mm. ebadında.

Orta dalga ve 49 ilâ 16m kısa dalga yayınlarını alabilen 6 adet kısa dalga bandı var.

2 adet pille (3v) çalışıyor. 0.15W ses çıkışına sahip.

Bu radyoyu aldığımda oldukça problemli idi. Ses arada bir geliyordu. Hem temizlemek hem de kontrol etmek için için açtığımda, baskı devresinin bâzı noktalarında kararma ve bozulmalar gördüm.

  

İlk aklıma gelen, uzun süre radyonun içinde kalan pillerin akması sonucu bu bozulmaların olabileceği oldu. Ana baskı devrey, radyonun geri kalanından ayırarak YIKAMAYA karar verdim! Bulabildiğim en saf suya yatırdım radyoyu ve bir gece beklettim. Tabii birkaç saatte bir suyunu değiştirerek.

Radyoyu daha sonra suyundan arındırarak kuruttum. Ama bir şey dikkatimi çekmişti: PCB'bib sâdece belli noktalarında bu bozulmalar vardı ve bozulma olan yerlerde yeşil lejim maskesi de kazınmamıştı. O zaman bu bozucu madde, pcb'nin bakır yolunun "altından" sirayet etmiş olmalıydı. Bozulma olan yerler, elektrolitik kondansatörlerin bolca bulunduğu yerlerdi. Bozulma olan bölgedeki bir ekeltrolitik kondansatörü söktüm. Kondansatörün pcb'ye temas ettiği noktada beyaz bir kalıntı vardı.

Çıkardığım 100uF'lık kondansatörü ölçtüm ve 40uF civarında bir kapasitesi "kaldığını" gördüm. Evet! Suçlu bunlardı! Bozulma olan bölgelerdeki bütün elektrolitik kondansatörleri söktüm, hepsinde aynı kalıntı vardı. Bir şekilde kondansatörün elektroliti dışarı sızmış, pcb'nin deliğinden geçerek baskı devrenin bakır yollarının altına işlemiş ve onları deforme etmişti. Söktüğüm kondansatörleri yenileriyle değiştirdim. Bu kondansatörler, oldukça az yüksekliğe sâhip oldukları için temini biraz zor olsa da, eski kondansatörlerden ölçerek bulduklarımı kullandım.

Tabii bu arda nurtopu gibi bir başka problemim oldu: İBRE!

Klâsik analog radyolarda frekansı gösteren ibre bana karmaşık gelen bir ip ve makara sistemiyle değişken kondansatöre ve ibre mekanizmasına bağlıdır. Birkaç deneme sonucu bu işin bana göre olmadığını öğrendim. Şimdi bir eski radyo tamircisinin yardımına ihtiyacım var!

Radyonun ibresi de tamam!

Bu küçücük radyonun hassasiyeti çok iyi. Özellikle kısa dalga bantlarında arama, ayar aralığının "yayın bölgesiyle" sınırlanması sebebiyle çok rahat. Sony radyo konusunda gerçek bir ekol.

ICR-4800'ün şeması (http://www.vintageradio.nl/schema's/sony_icr4800.pdf adresinden alınmıştır)

uSDX Alıcı Verici

 Birkaç yazımda, QRP Labs'dan bahsetmiştim. G0UPL çağri işaretli Hans Summers tarafından kurulan bir kit tasarım ve imalât laboratuvarı. Amatörlerin kullanımına uygun QRP cihazlar ve faydalı gereçleri kit olarak üretip oldukça uygun bir fiyata satıyor. Mesela, QCX+ isimli CW alıcı - verici. 55 US$.

QCX ve onu izleyen QCX+ oldukça yüksek performanslı birer CW alıcı verici. E sınıfı çalışan güç çıkışı ile 5W'a kadar çıkış yapabiliyor. Derken efendim, PE1NNZ çağrı işaretli Hollandalı radyo amatörü Guido, QCX kitinden -sihirbazlık olarak vasıflandırılan- bir yazılım ile SSB bir alıcı verici oluşturur. Bu alıcı verici bir anda popüler hâle gelir ve hakkında bir grup bile kurulur: https://groups.io/g/ucx/topics

Devrenin temel şeması şöyle:

Yeni oluşturulan alıcı-vericiye uSDX adı verilir. Çeşitli versiyonları olur. 

İlgimi çeken bu projeyi kurmaya ve  kendi PCB'mi çizmeye karar verdim. PCB tek yüzlü olacaktı ki kendim basabileyim. Pek çok çalışmamda olduğu gibi kutulamayı önemsediğimden, önce kutuyu seçmeliydim. Altınkaya'nın DT210 kodlu kutusunda karar kıldım. Bu kutunun bir duvara askı aparatı da vardı ve böylece cihazın ön tarafı hafifçe yukarıda duracaktı. LCD, encoder, iki tuş ve ses ayar potansiyometreti ön panelde bulunacak ve ana plakete bir konnektör vasıtası ile bağlanacaktı. Bu amaca uygun olarak 2 PCB tasarladım. Aslında 3; zira FST3253 ile Si5351'i bir "yavru kart" modül PCB'si de vardı. Ayrıca devreye bir de LM386'lı ses frekansı güç kuvvetlendiricisi ekleyecektim. 

Devreyi monte edip, ATMEGA328'i de programlayınca devre ilk denemede çalıştı! Hem de balkondaki bir iç antenle. Oldukça heyecan vericiydi.

Derken, balkondaki teleskopik antene dokunduğum bir anda herşey son buldu. Cihaz çalışmıyordu. Biraz kendimi toparlayıp sâlim kafayla düşününce kararımı verdim: Statik elektrik sebebiyle devre bozulmuş olmalıydı.

ATMEGA328'i değiştirip, yeniden programladım. Olmadı.

OPAMP'ı değiştirdim, olmadı.

74ACT00ı değiştirdim, olmadı.

Bu arada, faydalandığım şemada 7805'in gürültüsü çok diye bir LM1117-5 regölatörü kullanılmıştı. Gürültüsü az bu arkadaşın mârifetlerini daha sonra öğrendim. Giriş ve çıkışındaki kondansatörleri beğenmez ise kendileri osilasyon yapıyordu. Tekrar eski 7805 dostuma döndüm.

Bu arada farkettim ki cihazın çektiği akım artmış. Değiştirmediğim Si5351 ve FST3253 kalmıştı. bu tümdevrelerin fazlaca ısındığını görünce sırasıyla her ikisini  de değiştirdim, yine olmadı. Elimde Si5351 kalmamıştı. QRP Labs'tan Si5351 modülü sipariş ettim. Bu arada, UCX grubunda benimkine benzer birçok arıza şikayeti de vardı. Si5351'i beslemek için 5v'a iki adet seri 1N4148 bağlanıyor ve gerilim 3.5 v civarına düşrülüyordu. Normal Si5351 modüllerinde bulunan iki adet mosfet de uSDX'in I2C hızında çalışamadıkları için devre dışı bırakılıyordu. İki diyotlu yaklaşım hoşuma gitmediğinden, QRP Labs'tan gelen modülde LM317z ile kurulu 3.3v devresini aynen monte ettim, iki mosfetin yerine de köprü kullandım. Yeni modül eski yavru kartın yerine sığmayacağından, iki katlı bir modül PCB'si hazırladım. 

Alttaki PCB'de FST3253 vardı, bu PCB'ye QRP Labs'ın Si5351'li saat osilatörü (VFO) devresi oturtuluyordu.

Bu modülü, ana PCB'ye -biraz değişiklikle- oturtup bağladıktan sonra, devrenin çektiği akım normale döndü. Ama cihaz hâlâ çalışmıyordu. Herşeyi bırakıp bir gece hiç dokunmadım. Ertesi günü ihtimalleri düşünmeye başladım. Herşeyi ama herşeyi en az 2 defa kontrol etmiştim. Tam sinirlenip herşeyi atayım derken, muhterem ATMEGA serisinin sigorta değerleri geldi aklıma. Guido'nun sayfasındaki sigorta değerlerini girip de avrdudes'e YAZ dediğimde cihaz normal çalışmaya başladı. Ancak, devre çok kargacık-burgacık oldu, içime sinmedi görüntüsü.

Devrenin iç görünüşü

Yaptığım devrenin kutulanmış hâli.

Yeni bir PCB tasarlayıp paylaşacağım.

Yarım asırlık bir radyo: Standard SR-F408L

 1974 ilâ 1978 Ankara'da yatılı olarak öğrenim gördüğüm yıllar. Rahmetli Babamdan bir radyo istemiştim; o yıllarda radyo büyükçe bir şeydi. Bulunabilen en küçük radyo ise STANDARD markalı aşağıda resmi görülen radyo idi. (Bu radyonun model numarasının SR-F408L olduğunu Antika Radyo adlı Facebook sitesinden öğrendim.  Görmenizi tavsiye ederim.) Babam da bu radyodan almıştı bana. Ne oldu, ne yaptım aradan geçen bunca yıldan sonra hatırlamıyorum. Ama "sayısal radyo"lar çağında nostaljik bir depreşmeyle bu radyodan bulup restore etmeye karar verdim.

(Resim, Antika Radyo adlı facebook sayfasından alınmıştır.)

Buldum da, üç gün sonra alıyorum. Gençliğimin radyosuyla olan maceramı burada yazacağım.

Bu radyo, uzun dalga (LW) ve orta dalga (MW) bandlarında çalışırdı. O yıllarda Ankara Radyosu uzun dalgadan (189 veya 198 kHz'den) yayın yapardı. Daha sonra uzun dalga yayınları ikiye çıkmıştı. Birisi Etimesgut'tan yayın yapardı, diğeri ise Ankara'nın birazcık dışında bir yerden. Ayrıca orta dalgadan TRT3 yayınları yapılırdı.(Radyo yayınlarının tarihçesi hakkında ayrıntılı veriyi TRT'nin "Kilometre Taşları" adlı sayfasından öğrenmek mümkün.) En son TRT Erzurum Radyosu uzun dalgadan yayın yapıyordu; hâlâ aktif mi bilemiyorum. Bunun hâricinde artık uzun dalga radyo yayınlarımız yok. Bu konuda TRT Kurumu'ndan birkaç yıl önce aldığım bilgi, uzun ve orta dalga radyolarının malzeme ve işletme mâliyetinin yüksek olduğu yönündeydi. Ben, uzun ve orta dalga radyo yayınlarının stratejik bir yönü olduğunu düşünenlerdenim. Nitekim, Rusya, Almanya, İngiltere, Fransa hâlâ bu "pahalı" yayınları sürdürüyorlar.

30 Aralık 2020

Standard radyoma "kavuştum". 40 yıl sonra kavuşan iki dost gibiydik. Dile kolay tam 42 yıl geçmiş üstünden... Artık ne uzun dalgada ne de orta dagada dinleyebileceğim Türkçe yayın yok. Ama ne gam!

Aldığım radyo şaşırtıcı derecede temizdi! İki pil takınca da hemen çalıştı. 

18 Ocak 2021

Bu arada, internette bir Standart SR-F408L ilanı daha gördüm. Onu da aldım. Yukarıdaki mâvi kadar kozmetiği iyi değilse de, şaşırtıcı bir şekilde daha hassas!

Alıcı-verici cihazlar bir yana, PLL'li, DSP'li alıcılarım oldu; ama ilginçtir ki, hiç birisinin LW ve MW alışı bu küçük Standart SR-F408L kadar iyi değil! Altı üstü birkaç transistörlü, tek çevrimli süperheterodin bu SR-F408L radyolar şaşırtıcı derecede iyi bir hassasiyete sâhipler.

Sony ICF-SW7600GR, Sony ICF-SW30, Sony ICF-S10MK2, Si4735'li DSP'li alıcı.. Bu küçük canavar, oblarla rahatça boy ölçüşebililiyor.

QRP Labs QCX-Mini

 QRP Labs'ın ürettiği QCX-Mini kiti elime geçti.

QCX-mini (Resim, QRP Labs sayfasından alınmıştır)

Sayısal haberleşme ile ilgili birçok yazı kaleme alsam da, klâsik haberleşmenin yeri bambaşkadır. Arada internet gibi bir "uzatma" aracı olmaksızın işaretinizin doğrudan karşıya ulaşması ve karşının işaretini almanızın keyfi büyüktür.

Klâsik haberleşme içinde ise ilk ve -bu anlamda en ilkel-haberleşme şekli olan CW'nin yeri apayrıdır. Bütün gelişmelere rağmen CW yerini hep korumuştur ve zannediyorum hep de koruyacaktır.

A sınıfı lisans almak için mors çalıştığımız günlerin üzerinden çok seneler geçti. Kendimi tanıyorum, benim öğrenmemi "ihtiyaç" belirler. O yüzden de lisans aldıktan sonra morsa hiç dönüp bakmadık tabi. Victory'nin V sinden, "cicicavit"in F sinden ce CQ'dan başka pek birşey kalmadı.

İnsanın yaşı ilerledikçe eskiye bir özlem başlıyor. Ondan mıdır nedir QRP Labs'ın ürettiği bu CW alıcı-vericileri bende yeniden CW haberleşme arzusu doğurdu. Hanımın "nedir bu dıdıt" diyemeyeceği zamanlarda morsa çalışıyorum.

Bir yandan da QCX-mini cihazımı monte edeceğim.

Bir gece boyu çalıştım ve QCX-mini'yi monte ettim.

Montajdan sonra bir kaç ayar problemiyle karşılaştım. Sağolsun Hans bu konuda da yardıma koştu. Cihazı kendisine gönderdikten 10 gün kadar sonra cihaz ayarlanmış olarak elime geçti.

95 x 64 x 25 mm ebadındaki QCX-Mini oldukça kaliteli bir alüminyum kutuya sâhip. 

Alış hassasiyetine gelince; şu kadar mikrovolt gibi teknik bir miktarlandırma yerine "işittiğimi" belirtmek istiyorum. Daha önce WPRS çalışmalarında da kullandığım portatif vertikal 14 MHz antenimi balkona kurdum. İşte sonuç. Dinleyerek kendiniz karar verin.

ÇOK AMAÇLI TEST ALETİ

Güncelleme:  25.06.2023

"Türkiye'den alış veriş yaparken lütfen dikkat edin!!" başlıklı yazımda, bahsettiğim test cihazını, Banggood'dan sipariş etmiş idim. Cihaz geldi. Fiyatından ve boyundan beklenilmeyecek işler yapıyor.

9 voltluk bir pille çalışıyor cihaz. Ölçüm yapmadığınızda kendisini bekleme durumuna alıyor. Üretici, bu durumda cihazın sâdece 0,02 uA çektiğini belirtmiş.

Üreticinin verileri şöyle:

Ekran:  128x64 piksel grafik

Ölçüm aralığı:

    Direnç: 0.1Ω - 50MΩ

    Kondansatör: 25 pF-100000 uF

    Endüktans: 0.01mH - 20H

Çalışma akımı: 25mA

Ben, cihazı kutularken eski bir devreden çıkma 430 mAh'lik bir Li-ion pil ilave ettim devreye. Bir adet ucuz pil doldurma devresi ve bir adet de 3.7 voltu 9 volta yükselten devre ile alet daha kullanışlı bir hâle geldi.

Kutulanmış test aleti

Cihazın üzerinde 14 bacaklı bir ZIF soket var. (7+7)

Yukarıdaki çizimde de gösterildiği üzere soket üzerindeki yuvalar sırasıyla 1-2-3-1-1-1-1 olarak numaralandırılmış. Alt ve üst sıra paralel. Test etmek istediğiniz elemanı, numarası farklı yuvalara oturtup butona basıyorsunuz.

Test yapıldığını belirten bir ekran çıkıyor.

Eğer test edilen eleman bozuk veya test edilemeyen bir eleman ise şu ikazı veriyor:

Test edebildiği elamanlar, transistörler (FET, Bipolar, MOSFET), diyotlar, direnç, bobin ve kondansatör.

En çok hoşuma giden de kondansatörlerin ESR'sini belirtmesi.

Ekran görüntüleri

Resimlerden de anlaşılacağı üzere, transistörlerin bacaklarının ne olduğunu da belirtiyor. 

Peki cihazın ölçüm doğruluğu nasıldır?

220pF, 820pF ve 3600 pF'lık ve %2 toleranslı gümüş-mika kondansatörleri ölçtüm ve sırasıyla 214pF, 799 pF ve 3522 pF buldum.

100kohmluk ve %0,1 toleransı bir direnci 98,3 kohm olarak ölçtü cihaz. Aynı direncin Fluke 87V ile ölçülen değeri 100,1 kohm.

İnternette videosunu bulabileceğiniz basit bir "kalibrasyon" işlemi var cihazın. Bunlardan birisi şu:

( https://www.youtube.com/watch?v=c9wftvkOpxA&list=LL&index=1&ab_channel=CreativeInventor )

Burada yapılan işlem şu şekilde:

Test bağlantıları

İşleme başlamadan önce bir adet 100nF'lık kondansatörü hazır bulundurun. 

1) Yukarıdaki çizimde de gösterildiği üzere 1. yuva ile 2. yi ve 2. yuva ile de 3. yü bir tellle birleştiriyoruz.

2) Butona basıyoruz, karşımıza "Self test" ekranı çıkıyor ve yüzde çubuğu ilerlemeye başlıyor. Bir yerde "Pls Isolate probe!" iletisi ekranda belirince, zif soket yuvalarında bağlantı yaptığımız telleri çıkarıyoruz.

3) "Insert the capacitor 1-3 >100nF" iletisi gelince de 1. ve 3. yuvalara 100 nF'lık kondansatörü takıyoruz.

4) İlerleme devam edip %100'e gelince "Test end." iletisi gelince işlem bitmiştir.

Bu işlemi yaptıktan sonra yukarıda belirttiğim kondansatörleri yeniden ölçtüm. Bulduğum değerler şöyle:

Kondansatör                İlk okuma                    Testten sonra okuma

220 pF                            214 pF                         215 pF

820 pF                            799 pF                         810 pF

3600 pF                           3522 pF                      3561 pF

Gümüş-mika kondansatör

Tabii bu fiyata alınan bir cihazdan olağanüsü bir performans beklemek hayâl olur ama özelliklerini düşününce eh bundan iyisi Şam'da kayısı diyorum.

SCR ölçümlerine ilişkin bir not: Küçük sinyal SCR'lerini ölçtüğümde cihaz, ölçülen elemanın bir SCR olduğunu belirtip bacak bağlantılarını gösterdi. Ancak, yüksek güçlere dayanıklı vidalı tip bir SCR'yi ölçtüğümde bunun bir NPN transistör olduğu bilgisini verdi cihaz. Özel üretim bir SCR olduğu için veri kağıdını bulamadığım bu elemanı haricen klâsik yollarla test edip uygulayarak SCR olduğunu doğruladım. Yüksek güç elemanlarını ölçecek olursanız aklınızın bir köşesinde bulunsun.

Si4735 ve Arduino ile LW, MW, SW (AM - SSB) - FM Radyo alıcısı

SONY ICF-SW40 RADYO ALICISI

 Radyolara pek bir meraklıyımdır. Belki de amatör telsizciliğe heves etmemin temelinde bir radyo yattığı için.. Teknolojinin logaritmik olarak geliştiği günümüzde artık klâsik radyolara alâka oldukça azaldı. Bir radyo alıcısı olmadan da pek çok radyo yayınını internet üzerinden dinlemek imkânı var. Yine de benim için klâsik radyo başka bir şeydir. Sesi net olmasa da, cızırtılar olsada, ses gidip gelse de radyo bambaşkadır. Sony firmasının ürettiği radyolar bu ilginin içinde özel bir yere sâhiptir. Sony ICF-SW 7600GR bir radyom var. 1 kHz'lik adımlarla 150 kHz'den 30 MHz'e kadar bütün LF-MF ve HF bandlarını alabiliyor. SSB dinleme özelliği de var. Doğrudan frekans girilebiliyor, Sync AM özelliği var... var da var. Üstelik küçük ebatlı bir radyo. Ama bu bir açlık, hatta birazcık da hastalık gibi.

Geçenlerde ikinci el satış yerlerinin birinde bir Sony ICF-SW40 radyo gördüm, fiyatı uygundu, hemen aldım. Bu radyo, PLL sistemli bir radyo alıcısı olmasına rağmen, oldukça geniş bir LC ekanda tıpkı klâsik analog bir radyoda olduğu gibi bir skala ve bir de ibre var!

Gelin görün ki bir problemi vardı: Frekans ayar düğmesini ne tarafa çevirirseniz çevirin ibre kafasına göre hareket ediyordu. Birazcık araştırınca bu problemin ICF-SW40'larda çok sık rastlanan bir "hastalık" olduğunu öğrendim. Sebebi ise radyoya, analog ayar düğmesine benzer bir âyar mekanizmasının tasarlanmış olması ve bu mekanizmanın göbeğinde yer alan bir encoder!

Frakans ayar düğmesi, bir encoderi çeviriyor ve bu encoderin ürettiği işaret frekans ayar devresine veri sağlıyordu. Ama encoder zaman içinde eskiyor ve görevini doğru yapamaz bir hâle geliyordu. Burada şimdilerde piyasada çokça bulunan ve görece ucuz bir encoder takmayı düşündüm. Ama, radyonun orijinal encoderi öyle ilginçti ki, diğer mekanik encoderlerdeki o tık tık sesi ve hareketi yoktu, sanki bir potansiyometre mili gibi oldukça sessiz ve darbesiz dönüyordu mili. Orijinal encoder, ALPS firmasının ürettiği EC11B15202AA numaralı bir model. İnternet üzerinde yaptığım bir araştırma ile ne yazık ki Türkiye'de bulamadım. Daha önce "aradığım malzemeyi nerede bulurum" başlıklı yazımda belirttiğim Farnell-Samm firması imdadıma yetişti! Ürün, Farnell'de vardı; biraz tuzlu olmakla birlikte. KDV hâriç 39,7 TL. Radyo merakı üstün geldi ve parçayı sipariş ettim. Gediğinde değişim işlemini resimleriyle birlikte burada paylaşacağım; tabii neticesini de.

Nihayet encoder geldi. 

  

Eski encoder'i söktüm ve yenisini taktım. Pil yuvasındaki eski süngeri de bir mobilya altı keçesi ile değiştirdim.

Ve sonuç: